ضوابط و معیارهای فنی آبیاری تحت فشار
نشریه شماره 286
چشم‌انداز آینده بخش آب و کشاورزی در برنامه سوم مبتنی بر استفاده بهینه از منابع موجود , طرح‌های مکمل توسعه منابع آب تا سطح تجهیز و نوسازی مزارع و استقرار سیستمهای آبیاری مناسب, فراهم آوردن امکان بهره‌برداری بیشتر از منابع آب سطحی استحصال شده و افزایش بهره‌وری عوامل و منابع تولید در بخش آب و کشاورزی میگردد. سیستمهای آبیاری تحت فشار یکی از سیستمهای آبیاری مناسب برای بهره‌وری بیشتر از منابع آب میباشد.
مجموعه حاضر با عنوان (( ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار )) از مجموعه نشریات در این زمینه است که قبلا نشریه 261 با عنوان ( مشخصات فنی سیستم آبیاری تحت فشار) از سلسله نشریات دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی تهیه و ابلاغ گردیده است. ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار توسط دو دفتر استانداردها و معیارهای فنی وزارت نیرو و اداره کل توسعه روشهای آبیاری وزارت جهاد کشاورزی تهیه و تدوین شده است.
فرآیند تدوین نشریه بدین‌گونه بوده که دفتر استانداردها و معیارهای فنی وزارت نیرو ضمن در دستور کار قراردادن موضوع نسبت به تهیه ضوابط طراحی اقدام نمود و از سویی دیگر اداره کل توسعه روشهای آبیاری وزارت جهاد کشاورزی 12 جلد نشریه برای سیستمهای آبیاری تحت فشار از ضوابط طراحی تا فهرست بها و مشخصات فنی را تهیه و به معاونت امور فنی ارسال نمود که در پایان با توجه به اهمیت موضوع و نیاز وزارت جهاد کشاورزی با توافقات به عمل آمده مقرر شد که ضوابط طراحی تهیه شده در دوستگاه, هماهنگ و انتشار یابد که این اقدام توسط دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی این معاونت انجام شده است و پس از هماهنگی‌های لازم دفتر استانداردها و معیارهای فنی وزارت نیرو متن نهایی را تهیه نمودند.
پس از اتمام کار معاونت امور فنی طبق ماده 23 قانون برنامه و بودجه که مسئولیت تهیه و ابلاغ ضوابط مورد نیاز طرح‌های عمرانی کشور را عهده‌دار میباشد, با بررسی ضوابط یاد شده نسبت به ابلاغ و انتشار آن اقدام نمود.
ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار دارای چهار فصل به شرح زیر میباشد :
فصل اول : مطالعات پایه ( طراحی سیستم آبیاری تحت فشار )
فصل دوم : ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری بارانی
فصل سوم : ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری موضعی
فصل چهارم : ضوابط طراحی ایستگاه پمپاژ سیستمهای آبیاری تحت فشار
افزایش تولیدات کشاورزی به منظور خودکفا شدن در تامین غذای مورد نیاز جمعیت کشورمان یکی از مهم‌‌ترین اهداف توسعه اقتصادی میباشد. در این ارتباط تامین نهاده‌های مورد نیاز و استفاده بهینه از آنها حائز اهمیت فراوان است. آب به عنوان یکی از نعمت‌های خدادادی و از جمله اساسی‌ترین نهاده‌ها در بخش کشاورزی است و علاوه بر تلاش در جهت شناسایی پتانسیل‌های بهره‌برداری و استحصال منابع آبی جدید باید در استفاده بهینه آب هرگونه تمهیدات مناسب را بکار گرفت. در این راستا احداث شبکه‌های آبیاری, پوشش انهار سنتی, استفاده از سایر راه‌حل‌های معمول منجر به کاهش تلفات آب در سیستم انتقال و توزیع خواهد شد. لیکن بهره‌برداری حداکثر از آب در سطح مزرعه و به عبارت دیگر افزایش بازده آبیاری در آن در گرو استفاده از روشهای آبیاری مناسب میباشد. در این ارتباط توسعه سیستمهای آبیاری تحت فشار مورد توجه مسئولین محترم کشور قرار گرفته و امکانات و پتانسیل‌های مختلف در جهت اولویت دادن به توسعه سیستمهای مذکور به کار گرفته شده‌اند. همچنین تلاشهای کارشناسی گسترده‌ای در رابطه با ابعاد فنی, اقتصادی و اجتماعی این امر صورت پذیرفته است.
مجموعه حاضر در همین راستا و با هدف افزایش کیفیت مطالعه و طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار و یکنواخت کردن نحوه انجام در سطح کشور, تحت عنوان ( ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار ) توسط دفتر استانداردها و معیارهای فنی تهیه گردیده است.
ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار شامل چهارفصل میباشد :
فصل اول : تحت عنوان ( مطالعات پایه ) حاوی کلیات و مطالب مشترک مطالعات پایه طراحی سیستمهای آبیاری بارانی و موضعی میباشد.
فصل دوم : تحت عنوان ( ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری بارانی) حاوی مطالبی در خصوص شناخت و معرفی انواع سیستمهای آبیاری بارانی و معیارها و ضوابط طراحی انواع این سیستم‌ها میباشد.
فصل سوم : تحت عنوان ( ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری موضعی ) در برگیرنده معرفی و شناخت انواع گسیلنده‌ها و ضوابط و معیارهای طراحی انواع سیستمهای آبیاری موضعی و ایستگاه‌های تصفیه و کنترل مرکزی میباشد.
فصل چهارم : این مجموعه نیز تحت عنوان ( ضوابط طراحی ایستگاه پمپاژ سیستمهای آبیاری تحت فشار ) مشتمل بر مطالب کلی طراحی ایستگاه‌های پمپاژ سیستمهای آبیاری بارانی و موضعی میباشد. بدیهی است مطالب ارائه شده در این فصل در حد طراحی ایستگاه‌های پمپاژ سیستمهای آبیاری تحت فشار میباشد و از بیان ضوابط طراحی ایستگاه‌های پمپاژ بزرگ انتقال آب پرهیز گردیده است .
در تدوین ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار از پنج جلد گزارش‌های مربوط به ضوابط و معیارهای فنی روشهای آبیاری تحت فشار تهیه شده توسط اداره کل توسعه روشهای آبیاری تحت فشار و کتب , نشریات و مراجع معتبر ایرانی و خارجی و همچنین تجارب به دست آمده از مطالعه و اجرای پروژه‌های مختلف آبیاری تحت فشار در طی سال‌های گذشته بهره گرفته شده و سعی گردیده است که علاوه بر ارائه توضیحات کامل در ارتباط با مشخصات هر یک از سیستمهای آبیاری بارانی و موضعی, شکل کاربردی آن نیز به لحاظ امکان طراحی ارائه گردد.
نشریه 286 با عنوان ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار با همکاری سازمان‌ها و شرکت‌های ذیل تدوین شده است :
– سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور , معاونت امور فنی , دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی
– وزارت جهاد کشاورزی , معاونت آب و خاک , اداره کل توسعه روشهای آبیاری
– وزارت نیرو , سازمان مدیریت منابع آب ایران, دفتر استانداردها و معیارهای فنی
– شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور
– شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس
ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار ( نشریه 286 ) توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در سال 1383 منتشر شده است.
فصل اول : مطالعات پایه ( طراحی سیستم آبیاری تحت فشار )
ﻓﺼﻞ ﺍوﻝ ـ مطالعات پایه – نشریه 286
مطالعات پایه طراحی سیستم آبیاری تحت فشار
آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ آن دﺳﺘﻪ از روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری اﺗﻼق ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ آب در ﻣﺠﺎری ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری، ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺶ از ﻓﺸﺎر اﺗﻤﺴﻔﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ. در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ، اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻓﺸﺎر در ﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎری اﻧﺘﻘﺎل و ﺗﻮزﻳﻊ آب و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﭘﺨﺶ آب در ﺳﻄﺢ ﺧﺎک ﻳﺎ ﺷﺎخ و ﺑﺮگ ﮔﻴﺎﻫﺎن، ﺿﺮوری ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر، ﻗﺒﻞ از آﻏﺎز ﻃﺮاحی و ﻛﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت اوﻟﻴﻪ از ﻗﺒﻴﻞ : ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻲ، ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﺎک، ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﻴﺎه، ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪی زﻣﻴﻦ، راﻫﻬﺎی دﺳﺘﺮﺳﻲ، ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز، ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار و… ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
اصول کلی طراحی سیستمهای آبیاری تحت فشار
آﻧﭽﻪ در اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر آﻣﺪه اﺳﺖ، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﻋﻠﻤﻲ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻮل ﻛﻠﻲ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻃﺮﺣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻃﺮاح ﺗﺠﺎرب و اﺳﺘﻌﺪاد ﻫﻨﺮی ﺧﻮد را ﺑﺎ آن ﺗﻠﻔﻴﻖ داده و ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻫﺮ ﻃﺮح ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ واﻗﻌﻴﺎت و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪه از ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺳﻄﺢ داﻧﺶ او ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺎده ﻛﺮدن و اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ. در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻏﻠﺐ ﻋﻮاﻣﻞ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
اﻣﻜﺎن سنجی ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﻣﻨﻈﻮر از اﻣﻜﺎن‌سنجی ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﻻزم در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮافی اراضی ، ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎک، ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ (ﺑﻪ ﺧﺼﻮص دﻣﺎ و ﺑﺎد)، ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل، ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ آب آﺑﻴﺎری، ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎنی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز، ﻣﻬﺎرت زارﻋﻴﻦ و زمینه‌های فرهنگی و اﺟﺘﻤﺎعی ﭘﺬﻳﺮش روشهای ﻧﻮﻳﻦ آبیاری و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی در ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﺮ ﭘﺮوژه، در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮرسی اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر در ﺟﻬﺖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎزده در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺼﺮف آب و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزی میﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﮔﺴﺘﺮه ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﻮع ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺑﻮط در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﺪوده ﻳﻚ ﻃﺮح میﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺪی ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻃﺮاحی آراﻳﺶ ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ آﺑﻴﺎری را ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺸﻜﻞ و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر کلی ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ یک ﻧﻘﺸﻪ ﮔﺴﺘﺮه ﻃﺮح ﻣﻨﺎﺳﺐ، دﻳﺪ ﻣﻬﻨﺪسی و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻃﺮاح اﺳﺎسیﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ را داﺷﺘﻪ و ﻗﻮاﻋﺪی ﻛﻪ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ وﺟﻮد دارد، ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎی کلی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻃﺮاح ﻗﺮار میﮔﻴﺮد.
ادامه مطلب
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﮔﻴﺎه در طراحی آبیاری تحت فشاری
ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﮔﻴﺎه (ETc) ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺷﻤﺎره 24 ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮاروﺑﺎر و ﻛﺸﺎورزی ﺟﻬﺎنی ، ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻴﺎه ﻣﺮﺟﻊ ﺳﻨﺠﻴﺪه میﺷﻮد. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﮔﻴﺎه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ، در ﻣﺎه ﻳﺎ دوره ﺣﺪاﻛﺜﺮ آﺑﻴﺎری ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﻳﺎ در ﻫﺮ یک از ﻣﺎﻫﻬﺎی ﻓﺼﻞ رﺷﺪ، اﺑﺘﺪا ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﮔﻴﺎه ﻣﺮﺟﻊ (ETo) در آن دوره ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺳﭙﺲ در ﺿﺮﻳﺐ ﮔﻴﺎهی ﻛﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﻮع ﮔﻴﺎه و زﻣﺎن رﺷﺪ آن اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ ﺿﺮب میﺷﻮد. ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﮔﻴﺎه ﻣﺮﺟﻊ، ﺑﺎزﺗﺎب ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺗﺨﻤﻴﻦ ETo ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه‌ای ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﻣﺆﺛﺮ در ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق را درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪ
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
بازده آبیاری در سیستمهای آبیاری تحت فشار
آب آﺑﻴﺎری از ﻣﺤﻞ اﻧﺤﺮاف آب ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع ﺷﺒﻜﻪ ﺗﺎ ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ رﻳﺸﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﺎتی ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ.ﺑﺎزده اﻧﺘﻘﺎل آب (Ec) در ﺷﺒﻜﻪ آﺑﻴﺎری ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻘﺪار آبی ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ واﺣﺪﻫﺎی ﻣﺰارع ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻛﻠﻲ آبی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ آﺑﻴﺎری وارده ﺷﺪه اﺳﺖ.در روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﺗﻠﻔﺎت آب در ﻗﻄﻌﻪ زراﻋﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﻔﻮذ ﻋﻤﻘﻲ آب، ﻋﺪم ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﭘﺨﺶ آب در آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ، ﺗﻠﻔﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺸﺖ آب از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ، اﺗﺼﺎﻻت و ﺷﻴﺮآﻻت داﺧﻞ ﻗﻄﻌﻪ زراﻋﻲ، ﺗﻠﻔﺎت ﭘﺨﺶ ذرات آب در اﺛﺮ ﺑﺎد و ﺗﻠﻔﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻗﻄﺮهﻫﺎی آب ﻗﺒﻞ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﻧﻴﺎز آﺑﺸﻮیی در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
آب آﺑﻴﺎری ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺣﺎوی ﻧﻤﻜﻬﺎی ﻣﺤﻠﻮل اﺳﺖ اﻳﻦ ﻧﻤﻜﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق، در ﻧﺎﺣﻴﻪ رﻳﺸﻪ ﮔﻴﺎه ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻳﺎﻓﺘﻪ و رﺷﺪ آن را ﺑﺎ دﺷﻮاری ﻣﻮاﺟﻪ ﺳﺎزد. در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺷﺴﺘﺸﻮی ﺧﺎک ﺑﺮای ﺧﺎرج ﻛﺮدن اﻣﻼح ﻣﻀﺮ (آﺑﺸﻮﻳﻲ اﻣﻼح) ﺿﺮورت ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ. اﻳﻦ اﻣﺮ، ﺑﻪﺧﺼﻮص در آﺑﻴﺎری ﻣﻮﺿﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان آب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﻢ اﺳﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺮﻛﺖ آب و اﻣﻼح ﻣﺤﻠﻮل در آن ﺑﻪ ﺳﻮی ﻋﻤﻖ ﺧﺎک ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد، اﻫﻤﻴﺖ دارد. در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻴﺎز آﺑﺸﻮﻳﻲ(LR) دو ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
اﻧﺪازهﮔﻴﺮی آب در ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻋﻤﺎل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ روی آب اﺳﺘﺤﺼﺎل ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آﺑﻴﺎری ﺻﺤﻴﺢ، ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ آب ﺗﺤﻮﻳﻠﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی ﺑﺎﺷﺪ. روﺷﻬﺎی ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺪازهﮔﻴﺮی آب در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ میﮔﺮدﻧﺪ :
ﻟﻮﻟﻪ واﻧﺘﻮری از ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ در ﮔﻠﻮی آن ﻗﻄﺮ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﻢ میﺷﻮد و ﻫﻨﮕﺎم ﺟﺮﻳﺎن آب در ﻗﺴﻤﺖ ﮔﻠﻮیی ﺳﺮﻋﺖ آن زﻳﺎد و ﻓﺸﺎر ﻛﻢ میﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس ﺑﺪه آب در ﻟﻮﻟﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮی میﮔﺮدد.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و ﺷﻴﺮآﻻت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
اﻧﻮاع ﺷﻴﺮآﻻت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﺮﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮل ﺟﺮﻳﺎن، ﺷﻴﺮﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر، ﺷﻴﺮﻫﺎی ﻳﻜﻄﺮﻓﻪ، ﺷﻴﺮﻫﺎی ﻛﻨﺘﺮل ﻫﻮا، ﺷﻴﺮﻫﺎی ﺗﺨﻠﻴﻪ آب و ﻏﻴﺮه میﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺸﺨﺼﺎت، ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب و ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺷﻴﺮآﻻت در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪﺷﺮح زﻳﺮ میﺑﺎﺷﺪ.اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﻘﺎل و ﺗﻮزﻳﻊ آب اﻣﺮی ﺿﺮوری و اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ میﺑﺎﺷﺪ. از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻃﺮاحی، اﻧﺘﺨﺎب اﻗﺘﺼﺎدی ﻧﻮع و ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز میﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﻋﻜﺴﻬﺎی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻃﺮﺣﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و ﻋﻜﺴﻬﺎی ﻫﻮایی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی ﻻزم ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ در ﮔﺰارش در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮاحی ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر مهم میباشد.در ﺻﻮرت ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدن ﺳﻄﺢ ﭘﺮوژه ﻳﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺣﺪاث ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺮﻋﻲ، ﺗﺴﻄﻴﺢ اراﺿﻲ و ﻳﺎ زﻫﻜﺶ زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ از ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ 1:2000 (ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﻣﺒﻨﺎ) ﺑﺎ ﺧﻄﻮط ﺗﺮاز 0/5 ﻣﺘﺮی ﺑﺮای ﺷﻴﺐﻫﺎی ﺑﻴﺶ از 1 در ﻫﺰار و ﻳﺎ 0/25 ﻣﺘﺮی ﺑﺮای ﺷﻴﺐﻫﺎی ﻣﺴﺎوی و ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ در ﻫﺰار ﻛﻪ در ﻫﺮ 40 ﻣﺘﺮ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ارﺗﻔﺎﻋﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻃﺒﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻘﺸﻪﺑﺮداری ﻛﺸﻮر ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻲﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻴﺎز آبی و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺷﺒﻜﻪ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﻣﻨﻈﻮر از ﻧﻴﺎز ﺧﺎﻟﺺ آبی ﻗﺴﻤﺘﻲ از آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﮔﻴﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آﺑﻴﺎری ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد. ﺑﻘﻴﻪ آب ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﻣﺆﺛﺮ، رﻃﻮﺑﺖ اوﻟﻴﻪ ﺧﺎک و آﺛﺎر آب زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﻘﺪاری از ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪﺻﻮرت رواﻧﺎب ﺳﻄﺤﻲ و ﻣﻘﺪار دﻳﮕﺮی ﺑﻪﺻﻮرت ﻧﻔﻮذ ﻋﻤﻘﻲ از دﺳﺘﺮس ﺧﺎرج ﻣﻲﮔﺮدد، ﺑﺎران ﻣﺆﺛﺮ (Pe) ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از آن ﻣﻘﺪار ﺑﺎرﻧﺪﮔﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﮔﻴﺎه ﻛﺸﺖ ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد. روﺷﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺎران ﻣﺆﺛﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎک آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺷﻤﺎره 24 ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮاروﺑﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی آﺑﻴﺎری در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دور آﺑﻴﺎری (ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎنی ﺑﻴﻦ دو آﺑﻴﺎری ﻣﺘﻮالی) ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻣﺆﺛﺮ در اﻳﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻮی و ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺧﺎک و ﮔﻴﺎه را ﺑﺮرسی ﻧﻤﻮده و دور آﺑﻴﺎری را ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از آب و ﻣﻮاد ﻏﺬایی ﻣﻮﺟﻮد در ﺧﺎک ﺑﻪدﺳﺖ آورد. در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻋﻤﻖ ﺧﺎﻟﺺ آب آﺑﻴﺎری ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﮔﻴﺎه دور آﺑﻴﺎری در ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ میﮔﺮدد.
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
طراحی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﺟﺪوﻟﻲ از ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب و ﺧﺎک و ﮔﻴﺎه و ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻏﻴﺮه ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮد. در اﻳﻦ ﺟﺪول ﻧﻮع ﺧﺎک، ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪی، ﻣﻨﺒﻊ آب و ﻧﻴﺮوی ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻣﻮﺟﻮد، ﻧﻮع ﮔﻴﺎه و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺰرﻋﻪ ﺑﺎﻳﺪ ذﻛﺮ ﺷﻮد. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻳﺎد ﺷﺪه ﻃﺮاح ﺑﺎﻳﺪ درﺧﺼﻮص ﺗﻮان ﻣﺎﻟﻲ زارع، ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ و ﺳﻮد ﺑﺎﻧﻜﻲ، وﺟﻮد ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺎﻫﺮ، ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺎﻫﺮ و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﺗﻮان ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ زارع ﻧﻴﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ،
ﻓﺼﻞ اول ـ مطالعات پایه – نشریه 286
اﻧﺘﺨﺎب روش ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی آﺑﻴﺎری اﻧﺘﺨﺎب روش آﺑﻴﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی دﺧﺎﻟﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ وﺿﻌﻴﺖ اﻗﻠﻴﻤﻲ، وﺿﻌﻴﺖ ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪی زﻣﻴﻦ، ﻣﺸﺨﺼﺎت آب و ﺧﺎک، ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل، ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺮژی، زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ، وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ و ﻣﻼﺣﻈﺎت اﻗﺘﺼﺎدی در ﻫﺮ ﻃﺮح ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.از روﺷﻬﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﻗﺘﺼﺎدی ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ ﻃﺮح اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﻴﺎر درآﻣﺪه ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ(B/c) 2، ﻣﻌﻴﺎر ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ (B-C) و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ آب اﺳﺘﺤﺼﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ
فصل دوم : ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری بارانی
ﻓﺼﻞ دوم ـ طراحی سیستمهای آبیاری بارانی – نشریه 286
ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی
در ﻃﺮاحی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ و ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﻃﺮاﺣﻲ ، ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ اﺟﺰای ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺖ. ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ اﺑﺘﺪا ﻳﻚ ﺷﺮح ﻛﻠﻲ در ﺧﺼﻮص اﻧﻮاع روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎی ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ میﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻫﺮ ﻳﻚ از اﺟﺰای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ از ﻗﺒﻴﻞ آﺑﭙﺎش، ﺑﺎل آﺑﻴﺎری و ﻟﻮﻟﻪ اصلی ﻣﻄﺮح و روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻴﺎن میﮔﺮدد.
ﻓﺼﻞ دوم ـ طراحی سیستمهای آبیاری بارانی – نشریه 286
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی اﻧﻮاع ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری بارانی
در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺳﺎﻛﻦ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻧﻴﺎز آﺑﻴﺎری ﻧﺸﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻨﺪ. در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک ﻣﺪاوم آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮده و آﺑﻴﺎری ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺳﺎﻛﻦ ﻓﻘﻂ دﻻﻟﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺣﻴﻦ آﺑﻴﺎری دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺛﺎﺑﺖ اﻧﺠﺎم میﮔﻴﺮد.در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺤﺮک، در روی زﻣﻴﻦ و ﻳﺎ زﻳﺮ ﺧﺎک ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎ دﺳﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮای اﻧﻮاع ﮔﻴﺎﻫﺎن و ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻲ و ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪی ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺑﺎراﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻛﻪ از ﺟﻨﺲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎﻻت ﻧﻮع ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ ﻧﻴﺰ از ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎل ﺧﺮﻃﻮمی و ﻳﺎ ﺳﻔﺖ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ وﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد.
ﻓﺼﻞ دوم ـ طراحی سیستمهای آبیاری بارانی – نشریه 286
ﻃﺮاحی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺳﺎﻛﻦ
در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺳﺎﻛﻦ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻜﻪ در ﺣﻴﻦ آﺑﻴﺎری، آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﺳﺎﻛﻦ میﺑﺎﺷﻨﺪ، اﺻﻮل ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻃﺮاحی ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻧﻮاع روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﺳﺎﻛﻦ ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻓﻘﻂ در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻮع دﺳﺘﮕﺎه آﺑﻴﺎری ﻳﺎ آﺑﻔﺸﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻳﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺧﺎﺻﻲ را از ﻟﺤﺎظ ﻃﺮاحی اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﺟﺎی ﺧﻮد ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
آراﻳﺶ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﺤﻮه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎی اصلی در روی زﻣﻴﻦ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﺼﻞ دوم ـ طراحی سیستمهای آبیاری بارانی – نشریه 286
ﻃﺮاحی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺳﺎﻛﻦ-بال آبیاری
در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺳﺎﻛﻦ، ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ و آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم میﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در رو ﻳﺎ زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﻏﻠﺐ دارای ﻗﻄﺮﻫﺎی 50 ﺗﺎ 75 ﺑﺮای ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی پلی اﺗﻴﻠﻦ و ﻗﻄﺮﻫﺎی 2 ﺗﺎ 4 اﻳﻨﭻ در ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮمی میﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری اﻏﻠﺐ در ﺟﻬﺖ ﺧﻄﻮط ﺗﺮاز ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻃﺮاحی ﻫﻴﺪرولیکی آﻧﻬﺎ از اﻫﻤﻴﺖ وﻳﮋهای ﺑﺮﺧﻮردار میﺑﺎﺷﺪ. در ﻃﺮاحی ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ از ﻗﺒﻴﻞ : ﻃﻮل، ﻗﻄﺮ، ﻇﺮﻓﻴﺖ، ﻓﺸﺎر ﻻزم در اﺑﺘﺪای ﻟﻮﻟﻪ و ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺠﺎز ﻓﺸﺎر ﻣﻮرد ﺑﺮرسی ﻗﺮار میﮔﻴﺮد.ﺑﺮای آﻧﻜﻪ ﻳﻜﻨﻮاختی ﭘﺨﺶ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎزده آﺑﻴﺎری درﺣﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺪه آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ در ﻃﻮل ﺑﺎل آﺑﻴﺎری از 10 درﺻﺪ ﺑﺪه ﻣﺘﻮﺳﻂ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ.
ﻓﺼﻞ دوم ـ طراحی سیستمهای آبیاری بارانی – نشریه 286
طراحی سیستمهای آبیاری بارانی متحرک
ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﻣﺘﺤﺮک ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﺑﻪ ﺳﻪ ﻧﻮع آﺑﻔﺸﺎن دوار، آﺑﻔﺸﺎن ﺧﻄﻲ و آﺑﻔﺸﺎن ﻗﺮﻗﺮهای ﻣﺤﺪود ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎی ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ، روش ﻃﺮاحی آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﻄﺮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.دﺳﺘﮕﺎه آﺑﻴﺎری آﺑﻔﺸﺎن ﻗﺮﻗﺮهای ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻪ پلی اﺗﻴﻠﻦ ﻃﻮﻳﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻪ دور ﻳﻚ ﻗﺮﻗﺮه و ﻳﻚ آﺑﭙﺎش ﺳﻮار ﺑﺮ روی ﻳﻚ اراﺑﻪ میﺑﺎﺷﺪ. در اﺑﺘﺪای آﺑﻴﺎری ﺷﻴﻠﻨﮓ از دور ﻗﺮﻗﺮه ﺑﺎز ﺷﺪه و اراﺑﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎی ﻣﺰرﻋﻪ ﺑﺮده میﺷﻮد و ﺑﺎ ﺷﺮوع آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺷﻴﻠﻨﮓ ﭘﻠﻲ اﺗﻴﻠﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و اراﺑﻪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻗﺮﻗﺮه ﻛﺸﻴﺪه میﺷﻮد.
فصل سوم : ضوابط طراحی سیستمهای آبیاری موضعی
ﻓﺼﻞ سوم – ضوابط طراحی آبیاری موضعی – نشریه 286
ﻃﺮح کلی و اﺟﺰاء ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﻣﻮضعی
در آﺑﻴﺎری ﻣﻮﺿﻌﻲ آب ﭘﺲ از ﻋﺒﻮر از ﺻﺎﻓﻲ (ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻛﻮد ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﮔﻴﺎه) ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ روی ﺧﺎک و ﻳﺎ زﻳﺮ ﺧﺎک
ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دﻗﻴﻖ ﻣﺪت و دور آﺑﻴﺎری ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز آﺑﻲ ﮔﻴﺎه و ﺑﺪه ﺧﺮوﺟﻲ آب از ﮔﺴﻴﻠﻨﺪهﻫﺎ و ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻲﺗﻮان از ﻧﻔﻮذ ﻋﻤﻘﻲ آب، ﺗﺸﻜﻴﻞ رواﻧﺎب ﺳﻄﺤﻲ، ﺗﺒﺨﻴﺮ از ﺳﻄﺢ ﺧﺎک و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺮف آب ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻠﻔﻬﺎی ﻫﺮز ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻧﻤﻮد.
ﻓﺼﻞ سوم – ضوابط طراحی آبیاری موضعی – نشریه 286
ﻃﺮاحی اوﻟﻴﻪ سیستمهای آبیاری موضعی
در ﻃﺮاﺣﻲ اوﻟﻴﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﮔﺴﻴﻠﻨﺪه ﻫﺎ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺣﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﺑﻴﺎری ﻗﻄﻌﻪ آﺑﻴﺎری را ﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻧﻤﻮد. ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﻗﺪم اول ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﺎﻳﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ اول اﻳﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ و ﮔﺴﻴﻠﻨﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه، اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺟﺪول 5-3 ﮔﺮدآوری و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮدد (ﺳﺘﻮن دوم ﺟﺪول (5-3، ﺳﭙﺲ ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎی واﻗﻌﻲ ﻃﺮح و دﻳﺪﮔﺎﻫﻬﺎی ﻓﻨﻲ و اﻗﺘﺼﺎدی، ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ اﺻﻼح ﻣﻲﮔﺮدد. (ﺳﺘﻮﻧﻬﺎی ﺑﻌﺪی ﺟﺪول (5-3
ﻓﺼﻞ سوم – ضوابط طراحی آبیاری موضعی – نشریه 286
ﻃﺮاحی ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی آﺑﺪه در سیستم آﺑﻴﺎری ﻣﻮضعی
ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی آﺑﺪه ﻛﻪ ﻧﻘﺶ اﺻﻠﻲ ﺗﻮزﻳﻊ آب را در ﺳﻄﺢ ﻗﻄﻌﻪ آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ اﻏﻠﺐ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠﻲاﺗﻴﻠﻦ ﺑﻮده و ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎ اﻧﺪازهﻫﺎی 12 ﺗﺎ 32 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ اﻏﻠﺐ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮی ﻧﺴﺒﻲ ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ و روی ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و در ﻃﻮل ردﻳﻔﻬﺎی ﮔﻴﺎه ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﻧﻴﺰ اﻣﻜﺎن زﻳﺮ ﺧﺎک ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد وﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ داده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ روی ﺳﻄﺢ ﺧﺎک ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ زﻳﺮا ﻛﻨﺘﺮل ﮔﺴﻴﻠﻨﺪهﻫﺎ راﺣﺖ ﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد و اﻣﻜﺎن ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ در ﻓﺼﻠﻬﺎی ﻏﻴﺮآﺑﻴﺎری ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد. در ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی آﺑﺪه ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ، ﻗﻄﺮ ﻟﻮﻟﻪ، ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺸﺎر و ﺑﺪه در ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ورودی ﻟﻮﻟﻪ از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.
ﻓﺼﻞ سوم – ضوابط طراحی آبیاری موضعی – نشریه 286
ﻃﺮاحی ﻟﻮﻟﻪ راﺑط در سیستم آﺑﻴﺎری ﻣﻮضعی
ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی راﺑﻂ از ﻟﺤﺎظ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎی آﺑﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی ﮔﺴﻴﻠﻨﺪه ﻫﺎ، ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی آﺑﺪه از اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺸﻌﺎﺑﻬﺎ ﺑﺮ روی ﻟﻮﻟﻪ راﺑﻂ ﺑﻴﺶ از ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺸﻌﺎﺑﻬﺎ ﺑﺮ روی ﻟﻮﻟﻪ آﺑﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﻓﺼﻞ سوم – ضوابط طراحی آبیاری موضعی – نشریه 286
ﻃﺮاحی ﻟﻮﻟﻪ اصلی و ﻧﻴﻤﻪ اصلی در آﺑﻴﺎری ﻣﻮضعی
ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ و ﻧﻴﻤﻪ اﺻﻠﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻣﻮﺿﻌﻲ از ﻫﻤﺎن ﺿﻮاﺑﻂ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎی اﺻﻠﻲ و ﻧﻴﻤﻪ اﺻﻠﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﭘﻴﺮوی ﻣﻲ ﻛﻨﺪ.
واﺣﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺮﻛﺰی از ﻣﺠﻤﻮع ﺗﺠﻬﻴﺰات و دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺗﺼﻔﻴﻪ آب، ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر، ﺗﻨﻈﻴﻢ و اﻧﺪازه ﮔﻴﺮی ﺟﺮﻳﺎن آب، ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﻮد ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ و ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﺒﻜﻪ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ.
فصل چهارم : ضوابط طراحی ایستگاه پمپاژ سیستمهای آبیاری تحت فشار
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر
ﻫﻤﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر (ﺑﺎراﻧﻲ و ﻣﻮﺿﻌﻲ) ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎل آب ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺒﻜﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺮوج آب ﺑﺎ ﺑﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ اﻧﺮژی دارﻧﺪ. در ﺑﻌﻀﻲ ﺣﺎﻻت اﻳﻦ اﻧﺮژی ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺮوی ﺛﻘﻞ (اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع) ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮔﺮدد وﻟﻲ در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد اﻳﻦ اﻧﺮژی از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻤﭗ ﻛﻪ ﺧﻮد اﻧﺮژی ﻻزم را از ﺑﺮق ﻳﺎ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی دﻳﺰﻟﻲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد، ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد. در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ در ﺧﺼﻮص اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻤﭗ، ﭘﻤﭙﻬﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر، ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻤﭗ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ارﺗﻔﺎع ﻣﻜﺶ و ﭘﺪﻳﺪه ﺧﻼءزاﻳﻲ، ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ، ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻛﻠﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ و ﺑﺮق اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﮔﺮدد.
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﻣﺸﺨﺼﺎت فنی ﭘﻤﭙﻬﺎ در آبیاری تحت فشار
ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻤﭗ، ﻻزم اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ از ﻗﺒﻴﻞ دور ﭘﻤﭗ، ﺗﻮان ﭘﻤﭗ، ﺑﺪه ﭘﻤﭗ، ﻣﻨﺤﻨﻴﻬﺎی ﻣﺸﺨﺼﻪ، ﺑﺎزده و ﻏﻴﺮه ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد در اﺧﺘﻴﺎر ﻃﺮاح ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
ﺗﻌﺪاد ﭼﺮﺧﺶ ﻣﺤﻮر (ﺷﺎﻓﺖ) ﭘﻤﭗ در واﺣﺪ زﻣﺎن دور ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮﺣﺴﺐ دور در دﻗﻴﻘﻪ (RPM) ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﻮد. ﭘﻤﭙﻬﺎی ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻠﺰوﻧﻲ و ﺗﻮرﺑﻴﻨﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﺑﺎ دورﻫﺎی 1450 و 2900 دور در دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻛﻠﻴﻪ اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﭘﻤﭙﻬﺎ از ﻃﺮف ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دورﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ دور ﭼﺮﺧﺶ ﭘﻤﭙﻬﺎ، ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﭘﻤﭗ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻤﭗ در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آبیاری تحت فشار
در اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻤﭗ، ﻫﺪف ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﻮع ﭘﻤﭙﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮده و ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺪه ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز و ﻓﺸﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺑﺎزدﻫﻲ، ﻋﻤﻠﻜﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. در راﺳﺘﺎی ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺪﻓﻲ ﻣﻮارد زﻳﺮ در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮدد:
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﻧﻴﺮوی ﻣﺤﺮﻛﻪ ﭘﻤﭗ در آبیاری تحت فشار
ﻧﻴﺮوی ﻣﺤﺮﻛﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎی ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ (اﻟﻜﺘﺮوﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ) و ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی درون ﺳﻮز (ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی دﻳﺰﻟﻲ و ﻳﺎ ﺑﻨﺰﻳﻨﻲ) ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد.
در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮق در ﻣﺤﻞ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺮق زﻳﺎد ﻧﺒﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪﺗﺮﻳﻦ روش ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻮان ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎدهای داﺷﺘﻪ و دارای ﺑﺎزدﻫﻲ ﺣﺪود 80 ﺗﺎ 90 درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ درﺳﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ و درﺳﺖ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎزده اوﻟﻴﻪ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪی ﺣﺪود 20 ﺗﺎ 30 ﺳﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ.
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ارﺗﻔﺎع ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ و ﭘﺪﻳﺪه ﺧﻼءزایی
ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ارﺗﻔﺎع ﻣﻜﺶ ﭘﻤﭗ و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از وﻗﻮع ﭘﺪﻳﺪه ﺧﻼءزاﻳﻲ در آن ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد :
1- اگر مکش پمپ از نوع ارتفاع منفی می باشد باید این ارقام منفی تا حد ممکن کوچک بوده تا از وقوع پدیده خلاءزایی پیش گیری گردد.
2- ارتفاع مکش و سرعت چرخش پمپ باید با توجه به روابط بین ارتفاع کل رانش و بده پمپ تعیین گردد تا از وقوع پدیده خلاءزایی پیش گیری شود.
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﻟﻮﻟﻪ و اﺗﺼﺎﻻت اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ در آبیاری تحت فشار
ﻟﻮﻟﻪ و اﺗﺼﺎﻻت اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﺷﺎﻣﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ، ﻟﻮﻟﻪ راﻧﺶ، ﻟﻮﻟﻪ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪه و اﺗﺼﺎﻻت ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﺮ روی اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪ و اﺗﺼﺎﻻت اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ:
ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﻣﻜﺶ از ﻟﺤﺎظ ﻧﺼﺐ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﻣﻜﺶ ﻣﺜﺒﺖ (ﺳﻄﺢ آب در ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﭘﻤﭗ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ) و ﻣﻜﺶ ﻣﻨﻔﻲ (ﺳﻄﺢ آب در ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻣﻜﺶ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﭘﻤﭗ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ) ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. در ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻜﺶ ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺎﺷﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺿﺮورت دارد (ﺷﻜﻞ 4-4):
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ
− ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از آﺳﻴﺒﻬﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﭘﻤﭗ، ﻣﻮﺗﻮر، ﺧﻄﻮط ﻟﻮﻟﻪ و ﺷﻴﺮآﻻت اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ و ﺷﺒﻜﻪ ﺿﺮوری ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. اﻏﻠﺐ ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ در ﻣﻮارد زﻳﺮ اﻟﺰاﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
− ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر در اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﭘﺪﻳﺪه ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
− ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ و ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺸﺎر ﻛﺎری ﻣﺠﺎز ﭘﻤﭙﻬﺎ و ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮﻛﻪ.
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﻫﻮاﮔﻴﺮی ﭘﻤﭙﻬﺎ
در ﭘﻤﭙﻬﺎی ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺒﻞ از روﺷﻦ ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ، ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻜﺶ و ﻣﺤﻔﻈﻪ ﭘﻤﭗ از آب ﭘﺮ ﺷﺪه و ﺑﻪﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﻫﻮا ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﻮد. در ﭘﻤﭙﻬﺎی ﺷﻨﺎور و ﻣﺴﺘﻐﺮق و ﭘﻤﭙﻬﺎی ﻣﻜﺶ ﻣﺜﺒﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﻪﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد. وﻟﻲ در ﭘﻤﭙﻬﺎی ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻠﺰوﻧﻲ و ﻳﺎ ﻓﺸﺎر ﻗﻮی ﻛﻪ در روی زﻣﻴﻦ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮاﮔﻴﺮی ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﺮاﺣﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد.
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ
در ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ، ﻋﻼوه ﺑﺮ رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎت ﺿﺮوری ﻫﻴﺪروﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ، رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺿﺮوری در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﻮﻃﻪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﻧﻴﺰ ﺿﺮوری ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻜﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﺑﺎﻳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ:
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﺑﺮق اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ
در اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎی ﭘﻤﭙﺎژی ﻛﻪ از ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎی اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺟﻬﺖ ﻧﻴﺮوی ﻣﺤﺮﻛﻪ ﭘﻤﭙﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﺮق ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻳﺴﺘﮕﺎه از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺳﺰاﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎی ﺿﺮوری ﺟﻬﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ، ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎی ﻓﺸﺎر ﺿﻌﻴﻒ، اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺎﺑﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺳﻴﺴﺘﻢ روﺷﻨﺎﻳﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎه و…. در اﻳﺴﺘﮕﺎه اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺿﻮاﺑﻂ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎی ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮق اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ:
ﻓﺼﻞ چهارم – ﺿﻮاﺑﻂ ﻃﺮاحی آبیاری تحت فشار – نشریه 286
ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ
ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ وﻟﺘﺎژ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﻪﻏﺎﻟﺒﺎً 20 ﻳﺎ 33 ﻛﻴﻠﻮوﻟﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ وﻟﺘﺎژ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻛﻪ اﻏﻠﺐ 400 وﻟﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎی ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در اﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎی ﭘﻤﭙﺎژ از ﻧﻮع روﻏﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﻳﺴﺘﮕﺎه را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر را ﺑﻪ ﻧﺤﻮی اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺑﺎر را در ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﺮای اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎر اﻳﺴﺘﮕﺎه (ﻛﻴﻠﻮوات) ﺑﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﻮان اﻳﺴﺘﮕﺎه، ﺗﻮان ﻇﺎﻫﺮی اﻳﺴﺘﮕﺎه (ﻛﻴﻠﻮوﻟﺖ آﻣﭙﺮ) ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ. ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻮان ﻇﺎﻫﺮی و ﺑﺮاﺳﺎس اوﻟﻴﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد. اﺑﻌﺎد و ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد DIN 42500 ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ 9-4 و ﺟﺪول 12-4 ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﻴﻮﺳﺖ 1 و 2
ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﻤﻮدار ﻓﺮاﺳﺖ و ﺿﺮاﻳﺐ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻓﺖ ﻧﺎشی از اﺻﻄﻜﺎک
در ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﻤﻮدار ﻓﺮاﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ :
− رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﻫﻮا (درﺻﺪ)
− دﻣﺎی ﻫﻮا (ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳت)
− ﻗﻄﺮ روزﻧﻪ آﺑﭙﺎش
− ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد (ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ)
− ﻓﺸﺎر آب در آﺑﭙﺎش (ﭘﻮﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﻨﭻ ﻣﺮﺑﻊ)
ادامه مطلب
Call Us : (+98 21) 88 20 20 60
اپلیکیشن موبایل پارس
اتیلن کیش
با کیفیت خرید کنید
درخواست خرید
پرسش و پاسخ
گالری تصاویر
تماس با پارس اتیلن کیش