اﻣﻜﺎن سنجی ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر

ﻣﻨﻈﻮر از اﻣﻜﺎن‌سنجی ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی ﻻزم در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮافی اراﺿﻲ، ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎک، ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ (ﺑﻪ ﺧﺼﻮص دﻣﺎ و ﺑﺎد)، ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل، ﻛﻤﻴﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ آب آﺑﻴﺎری، ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز، ﻣﻬﺎرت زارﻋﻴﻦ و زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺬﻳﺮش روﺷﻬﺎی ﻧﻮﻳﻦ آﺑﻴﺎری و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻴﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی در ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻫﺮ ﭘﺮوژه، در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر در ﺟﻬﺖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎزده در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺼﺮف آب و ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزی می‌ﺑﺎﺷﺪ.
روش اﻣﻜﺎنﺳﻨﺠﻲ ﺑﺮای اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آبیاری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺆﺛﺮ در اﻣﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر، درﺟﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ و ﻣﻴﺰان ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ، ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب اراﺿﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮی ﻣﻲﺷﻮد. ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ:

– وﺿﻌﻴﺖ اقلیمی ﻣﻨﻄﻘﻪ

– وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮافی اراضی

– ﻣﺸﺨﺼﺎت خاک

– ﻛﻴﻔﻴﺖ آب آبیاری

– ﻛﻤﻴﺖ آب آبیاری

– ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺄﻣﻴﻦ انرژی

– ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل

– زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی فرهنگی اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر

– ﻧﻴﺮوی انسانی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز

– وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺮه‌ﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری

– ﻫﺰﻳﻨﻪ روﺷ‌ﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺑﻴﺎری

وﺿﻌﻴﺖ اقلیمی ﻣﻨﻄﻘﻪ

آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اقلیمی در اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر (ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی) ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻴﺰان درﺟﻪ ﺣﺮارت و ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد اﺳﺖ. اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎی ﻫﻮا ﺳﺒﺐ ﺗﺒﺨﻴﺮ آب ﺷﺪه و در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺘﻬﺎی ﻃﻮﻻﻧﻲ از روز ﮔﺮﻣﺎی ﺷﺪﻳﺪ ﻫﻮا وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎزده آﺑﻴﺎری در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ‌ﻳﺎﺑﺪ. در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی دﻳﮕﺮ و ﻳﺎ اﻧﺠﺎم آﺑﻴﺎری در ﺷﺐ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد. ﺷﺪت و ﺟﻬﺖ وزش ﺑﺎد ﻧﻴﺰ ﺑﺮ روی ﻣﻴﺰان ﻳﻚﻧﻮاﺧﺘﻲ ﺗﻮزﻳﻊ آب اﺛﺮ ﻣﻲﮔﺬارد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻫﺮ ﭼﻪ دﻣﺎی ﻫﻮا و ﺳﺮﻋﺖ وزش ﺑﺎد ﺑﻴﺸﺘﺮ و اﻧﺪازه ﻗﻄﺮهﻫﺎی آب ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻠﻔﺎت آب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﺎزده اﺳﺘﻔﺎده از آب ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.

وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮافی اراضی

وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ اراﺿﻲ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺷﻴﺐ اراﺿﻲ و ﻣﻴﺰان ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ آن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ﺷﻴﺒﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎ ﺣﺪود 10-15 درﺻﺪﻛﺎﻣﻼً ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻮده ودر ﺷﻴﺒﻬﺎی ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪاﺗﻲ در ﻛﻨﺘﺮل وﺿﻌﻴﺖ ﻫﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر در ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺪم ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﺷﻴﺐ اراﺿﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻮده ﻟﻴﻜﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺪت ﭘﺨﺶ آب از آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻴﺰان ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮی ﺧﺎک ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻪ از ﺑﺮوز رواﻧﺎب ﺳﻄﺤﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ. در ﺿﻤﻦ ﻋﺪم ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﺷﻴﺐ و ﺷﺪت ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪﻳﻬﺎی ﻣﻮﺿﻌﻲ اراﺿﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺘﻲ ﺑﺮای ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت ﻛﺸﺎورزی اﻳﺠﺎد ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻘﺪار و ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﺷﻴﺐ اراﺿﻲ، ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮارض ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻈﻴﺮ ﺟﺎدهﻫﺎ، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ، ﺗﻴﺮﻫﺎی ﺑﺮق، راه آﻫﻦ و … ﺿﺮورت داﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻮع ﻣﺰاﺣﻤﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ و ﻳﺎاﺳﺎﺳﺎً ﻋﺪم ﻛﺎرآﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ، در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ.

ﻣﺸﺨﺼﺎت خاک

اﻧﺘﺨﺎب روش آﺑﻴﺎری ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺧﺎک ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه از دﻳﺪﮔﺎه ﺑﺮرﺳﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻧﮕﻬﺪاری آب در ﺧﺎک و ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻔﻮذ آب در ﺧﺎک و ﺑﺎ ﻫﺪف ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﺗﻠﻔﺎت آب ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد. در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻣﻜﺎن ﻛﻨﺘﺮل آب در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻣﻜﺎن ﻛﻢ ﻛﺮدن ﻋﻤﻖ و دور آﺑﻴﺎری ﻣﻲﺗﻮان ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻣﻴﻦ آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﮔﻴﺎه، ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪت ﭘﺨﺶ آب ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻔﻮذ ﻧﻬﺎﻳﻲ آب در ﺧﺎک، ﺗﻠﻔﺎت رواﻧﺎب ﺳﻄﺤﻲ را ﺑﻪ ﺻﻔﺮ رﺳﺎﻧﺪه و ﺑﻪ ﺑﺎزده ﺑﺎﻻﺗﺮی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺛﻘﻠﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ.

ﻛﻴﻔﻴﺖ آب آﺑﻴﺎری

ﻛﻴﻔﻴﺖ آب آﺑﻴﺎری در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر از دو ﺟﻨﺒﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻮاد ﻣﻮﺟﻮد در آب ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ رﺳﻮﺑﮕﺬار، ﻣﺤﻠﻮل و ﻳﺎ ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻮاد رﺳﻮﺑﮕﺬار از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺣﻮﺿﭽﻪﻫﺎی رﺳﻮﺑﮕﻴﺮ و ﺻﺎﻓﻴﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد از ﻋﺒﻮر اﻳﻦ ﻣﻮاد در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و رﺳﻴﺪن آن ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﻲ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﻳﺎ ﻗﻄﺮهﭼﻜﺎﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎری ﻣﺰﺑﻮر ﻣﻨﺘﻬﻲ ﮔﺮدد، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺷﻮد. ﻣﻮاد ﻣﺤﻠﻮل در آب ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺳﺒﺐ ﺷﻮری آب آﺑﻴﺎری ﻣﻲﮔﺮدد، در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻳﻨﻜﻪ آب روی ﺑﺮگ ﮔﻴﺎﻫﺎن ﭘﺎﺷﻴﺪه ﺷﺪه و ﺳﺒﺐ ﺳﻮﺧﺘﮕﻲ ﺑﺮگ و ﻣﺴﻤﻮﻣﻴﺖ ﮔﻴﺎه ﻣﻲ ﮔﺮدد، ﻣﺤﺪودﻳﺖ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ در اﻧﺘﺨﺎب اراﺿﻲ ﺑﺮای روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ آب ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ، pH، ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ، ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺪﻳﻢ و ﻛﻠﺮور ودر ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﺪودﻛﻨﻨﺪه ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻻزم ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ.

ﻛﻤﻴﺖ آب آﺑﻴﺎری

ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ آب وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻣﺤﺪودﻳﺖ زﻣﻴﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد، اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ آن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺛﻘﻠﻲ اوﻟﻮﻳﺖ دارد. ﻋﻼوه ﺑﺮ آن آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﺪودﻳﺖ آب اﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺳﺎزد:

−    اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺪهﻫﺎی ﻛﻢ

−    ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻠﻔﺎت زﻣﻴﻨﻬﺎی ﭘﺮ ارزش ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺮت و ﻣﺮز و ﭘﺸﺘﻪ و ﻏﻴﺮه

−    اﻋﻤﺎل ﭘﺪﻳﺪه ﻛﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﺑﻠﻴﺘ‌‌‌ﻬﺎی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر

ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺮژی

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮای ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻧﺮژی ( اﻏﻠﺐ ﺣﺪود 6-2 اﺗﻤﺴﻔﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﻈﻴﺮ اﻧﺮژی ) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ اراﺿﻲ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﺤﻞ ارﺗﻔﺎﻋﻲ ﻣﻨﺒﻊ آب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اراﺿﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻳﺎ ﺑﺨﺸﻲ از اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﮔﺮدد و در ﺻﻮرت ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮدن ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﺟﺎی روﺷﻬﺎی ﺛﻘﻠﻲ ارﺟﺢ اﺳﺖ.

ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل

ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪای ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮل وﺟﻮد دارد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺮای ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ دارای رﻳﺸﻪ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮده و ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻤﻖ آب آﺑﻴﺎری و دور آﺑﻴﺎری ﻛﻮﺗﺎه را ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ، ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺘﻪ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در ﺿﻤﻦ ﺑﺮای آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ذرت ﻛﻪ دارای ارﺗﻔﺎع ﺑﻠﻨﺪ (ﺣﺪود 3-2 ﻣﺘﺮ) ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻳﺎ ارﺗﻔﺎع آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ و ﻧﺤﻮه ﭘﺎﺷﺶ آب وﺟﻮد داﺷﺘﻪ وﻋﻤﻼً اﺳﺘﻔﺎده از آﺑﻔﺸﺎن دوار و ﻳﺎ آﺑﭙﺎش ﻗﺮﻗﺮهای ﺑﺎ آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ و … ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد.

زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی فرهنگی اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر

ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺰ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و ﻳﺎ ﺳﻮاﺑﻘﻲ در اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺰﺑﻮر وﺟﻮد دارد، زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﭘﺬﻳﺮش ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ در ﻃﺮح و ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻬﻴﺎ ﺑﻮده و ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻟﻴﻜﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻓﻨﻲ ﭘﺬﻳﺮش ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮده و ﻳﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ، اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎی آﻣﻮزﺷﻲ و ﺗﺮوﻳﺠﻲ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﺰارع ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ و ﻧﻤﻮﻧﻪ، ﻛﺎرآﻳﻲ زﻳﺎدی داﺷﺘﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺳﺎدهﺗﺮ در اﺑﺘﺪای اﻣﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺻﻴﻪ اﺳﺖ.

ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎنی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز

اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻠﻴﻪ روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎنی اﻋﻢ از ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺳﺎده (ﻛﺎرﮔﺮ)، ﻣﺎﻫﺮ و ﻳﺎ ﻣﺘﺨﺼﺺ دارد ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻫﺮ روش ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ، ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮده وﻟﻲ درﺟﻪ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﻣﻄﻠﻮب از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ.

وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻬﺮه‌ﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری

ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ و ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری در ﮔﺮوه ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﻨﻈﻢ و دﻗﻴﻖ ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺎس ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و اﻣﻜﺎن اﻋﻤﺎل ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻄﻠﻮب در ﺧﺼﻮص ﺑﻬﺮهﺑﺮداری و ﻧﮕﻬﺪاری ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮده و اﻣﻜﺎنﺳﻨﺠﻲ را ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ اﻧﺠﺎم داد.

ﻫﺰﻳﻨﻪ روﺷﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﺑﻴﺎری

ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روﺷﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺛﻘﻠﻲ و ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در ﻣﻘﻄﻊ زﻣﺎﻧﻲ ﻳﻜﺴﺎن و در ﭘﺮوژهﻫﺎیﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ، ﺣﺎﻛﻲ از رﻗﺎﺑﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎ ﺛﻘﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ در ﻫﺮ ﻫﻜﺘﺎر از اراﺿﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﭘﻤﭙﺎژ ﻣﺰرﻋﻪ، ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ ﻣﺰرﻋﻪ و ﺧﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﺮوژهﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد اﺟﺮا ﺷﺪه در ﻛﺸﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺟﺮای ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺛﻘﻠﻲ در ﻫﺮ ﻫﻜﺘﺎر از اراﺿﻲ ﺷﺎﻣﻞ اﺣﺪاث ﻛﺎﻧﺎل و زﻫﻜﺶ درﺟﻪ 3، ﺗﺴﻄﻴﺢ، زﻫﻜﺸﻬﺎی زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ، اﺑﻨﻴﻪ ﻓﻨﻲ، ﺗﺠﻬﻴﺰ و ﻧﻮﺳﺎزی ﻣﺰرﻋﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. (ﻛﺎﻧﺎل ﺧﺎﻛﻲ و زﻫﻜﺶ درﺟﻪ 4، اﺣﺪاث ﺷﻴﺎرﻫﺎی آﺑﻴﺎری و ﺷﻦرﻳﺰی ﺟﺎدهﻫﺎی ﺳﺮوﻳﺲ و ﻣﺰرﻋﻪ). ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻃﺮﺣﻬﺎی ﻣﺘﻔﺎوت، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ارزﻳﺎﺑﻲ اﻗﺘﺼﺎدی ﭘﺮوژهﻫﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ:
-1 ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری ﺑﻪ ازای واﺣﺪ ﺳﻄﺢ،
-2 ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺟﺎری،
-3 ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺑﺎﻻﺳﺮی،
-4 ﻧﻴﺎز ﻛﺎرﮔﺮی،
-5 ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی،
-6 ﻣﺼﺮف آب و ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻏﻴﺮه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺧﺎص ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮدد.