سپتیک تانک چیست؟ کار، اجزاء، معیارهای طراحی، اهمیت، مزایا و معایب سپتیک تانک

سپتیک تانک ممکن است به عنوان یک محفظه زیرزمینی شناخته شود که از طریق آن فاضلاب یا فاضلاب برای تصفیه اولیه عبور می کند.

به عبارت دیگر، ممکن است به عنوان یک مخزن ته نشینی اولیه با دوره های نگهداری بزرگ از 6 تا 12 ساعت تعریف شود.

✔ اصل اساسی سپتیک تانک برای تصفیه اولیه فاضلاب عبوری از آن، تجزیه بی هوازی مواد آلی موجود و ته نشین شدن ذرات زباله باقیمانده است.

✔ سپتیک تانک معمولاً به عنوان سیستم فاضلاب در محل نیز شناخته می شود زیرا فاضلاب در یک لحظه خاص در محل دفع می شود.

✔ سپتیک تانک به گونه ای طراحی شده است که فاضلاب را به مدت حدود 24 ساعت در مخزن نگه می دارد.

در طول دوره نگهداری، تجزیه بیولوژیکی خاک شب با کمک باکتری های بی هوازی اتفاق می افتد.

بنابراین تنها بخش کوچکی از خاک شب باقی می ماند که به لجن معروف است و سپس در مخزن ته نشین می شود.

فاضلاب تصفیه شده ای که از مخزن خارج می شود به عنوان پساب شناخته می شود.

بنابراین، پساب حاصل از سپتیک تانک یا توسط سیستم زهکشی شهری یا به سادگی از طریق جذب توسط چاله خیساندن دفع می شود.

✔ سپتیک تانک ممکن است از RCC، فایبرگلاس، پلاستیک و غیره تشکیل شده باشد.

 

1. بررسی اجمالی

✔ سپتیک تانک ها معمولاً محفظه های زیرزمینی هستند که معمولاً با استفاده از بتن، فولاد، فایبرگلاس و غیره ساخته می شوند.

اندازه مخازن سپتیک می تواند از پانصد گالن برای سیستم های سپتیک تانک ساده کوچک تا هزاران گالن برای سیستم های سپتیک تانک بزرگ متغیر باشد.

✔ برای مقاصد مسکونی، اندازه سپتیک تانک اتخاذ شده هزار تا پانزده صد گالن است.

✔ سپتیک تانک بسته به نیاز ممکن است به صورت یک محفظه یا چند محفظه طراحی شود.

در عمل کلی، سپتیک تانک از دو محفظه مجزا تشکیل شده است: محفظه تصفیه و محفظه نهایی.

یک ورودی در محفظه تصفیه و یک خروجی در محفظه نهایی ارائه می شود. خروجی در یک سطح پایین تر از ورودی ارائه می شود تا از جریان سریع پساب بدون هیچ گونه مانعی فقط در یک جهت خاص اطمینان حاصل شود.

محفظه تصفیه اتاق کار سپتیک تانک است که بیشتر فرآیند بیوشیمیایی در آن انجام می شود.

 

2. اهداف سپتیک تانک

 

اهداف اولیه سپتیک تانک را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

1. ایجاد فضای ذخیره سازی یا نگهداری برای فاضلاب جمع آوری شده که در آن بتوان مواد زائد جامد را از مایع جدا کرد.

2. تجزیه ضایعات آلی موجود در فاضلاب از طریق تجزیه بیولوژیکی با کمک باکتری ها.

3. جامدات ته نشین شده را تا زمانی که خارج یا پمپاژ شوند نگهداری کنید.

 

3. اهمیت سپتیک تانک

 

1. جمع آوری فاضلاب از زهکش ها و سرویس های بهداشتی متصل در خانه هایی که عموماً به سیستم های فاضلاب شهری متصل نیستند ضروری است.

2. سپتیک تانک به طور موثر فاضلاب را قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه می کند و در نتیجه از تخریب و آلودگی محیط زیست جلوگیری می کند.

3. سپتیک تانک به فاضلاب اجازه می دهد تا با روش های طبیعی دوباره پر شود و آب تصفیه شده نیز می تواند برای اهدافی مانند کارهای صنعتی، آبیاری، تغذیه آب های زیرزمینی و غیره دوباره استفاده شود.

4. مخازن سپتیک برای دفع ایمن ، به ویژه از دستشویی ها، حیاتی هستند.

4. مکانیزم کار

 

✔ هنگامی که فاضلاب وارد سپتیک تانک می شود، به سه لایه مجزا تقسیم می شود: لجن، منطقه شفاف و کف.

شکل 1 : سپتیک تانک تک محفظه ای

✔ ذرات جامد موجود در فاضلاب که سنگین تر از آب هستند در کف مخزن می نشینند.

به این جامدات ته نشین شده لجن می گویند.

✔ سپتیک تانک به گونه ای طراحی شده است که هیچ اکسیژنی در کف مخزن وجود نداشته باشد و در نتیجه باعث رشد تنها باکتری های بی هوازی می شود.

باکتری های بی هوازی به نوبه خود مواد آلی موجود در لجن را هضم می کنند.

به دلیل تجزیه، ذرات سبک تر می شوند و به سمت بالا به سمت وسط مخزن حرکت می کنند که معمولاً به آن منطقه شفاف می گویند.

منطقه شفاف لایه ای است که معمولاً از فاضلاب خاکستری قهوه ای و باکتری های بی هوازی تشکیل شده است.

گاهی اوقات، باکتری های هوازی نیز ممکن است در این ناحیه وجود داشته باشند.

شکل 2 : سپتیک تانک دو محفظه ای

✔ لایه کف بالاترین لایه در سپتیک تانک است.

این عمدتا از روغن معلق، گریس، فیلم های صابون و غیره، سبک تر از آب تشکیل شده است.

باکتری های بی هوازی نیز مواد موجود در لایه کف را هضم می کنند. ذرات هضم شده سنگین تر از آب می شوند و در نتیجه در کف مخزن می نشینند.

✔ برای تصفیه بیشتر آب خروجی، ممکن است یک فیلتر خروجی در خارج از دیواره های بافل قرار داده شود. سپس پساب از طریق خروجی به زهکش تخلیه می شود و در نتیجه جذب خاک می شود.

 

5. اجزای سپتیک تانک

 

1. اتاق کار:

اتاق کار اصلی ترین فضای کاری است که در آن تجزیه بی هوازی و همچنین ته نشین شدن ذرات فاضلاب صورت می گیرد.

2. لوله ورودی:

لوله ورودی در سپتیک تانک برای عبور فاضلاب جمع آوری شده داخل مخزن در نظر گرفته شده است.

3. دیوار بافل:

دیوار بافل به طور کلی در نزدیکی لوله ورودی ارائه می شود.

دیوارهای بافل به عنوان شکن برای فاضلاب ورودی عمل می کنند. چنین موانعی همچنین از تراکم انسداد لوله خروجی توسط سرریز پساب جلوگیری می کند.

4. لوله خروجی:

لوله خروجی در سپتیک تانک برای انتقال پساب جمع‌آوری‌شده به میدان تخلیه برای دفع کارآمد ارائه می‌شود.

لوله خروجی همیشه در سطحی کمتر از لوله ورودی ارائه می شود.

5. دال سقف:

دال سقف پوشش بالایی است که به مخزن سپتیک ارائه می شود.

به طور کلی، دال سقف شامل دال های RCC است و ممکن است دایره ای یا مستطیلی باشد.

6. لوله تهویه:

لوله تهویه سپتیک تانک معمولاً به عنوان دریچه هوا نیز شناخته می شود.

هدف اصلی از تهیه لوله تهویه، تسهیل گردش هوا در داخل مخزن و جلوگیری از بوی بد است.

معمولاً از چدن یا آزبست ساخته شده است.

یک توری سیمی در بالای لوله تهویه برای بررسی ورود مگس ها، پشه ها و سایر حشرات در نظر گرفته شده است.

 

6.ضوابط طراحی سپتیک تانک

 

✔ طراحی مخزن سپتیک عمدتاً به تعداد کاربرانی که انتظار می رود از آن استفاده کنند بستگی دارد.

در این راستا، ظرفیت مخزن لجن عمدتاً به تعداد کاربران و فاصله حذف لجن بستگی دارد.

✔ برداشتن لجن هر دو سال یکبار یک عمل عمومی است.

ظرفیت مایع سپتیک تانک معمولاً 130 لیتر تا 170 لیتر در هر سر در نظر گرفته می شود.

✔ برای مصارف مسکونی کوچک، 130 لیتر در هر سر به طور کلی به عنوان ظرفیت مایع مخزن در نظر گرفته می شود.

محفظه سپتیک تانک عمدتاً از دیوارهای آجری با ملات سیمان تشکیل شده است.

ضخامت آن نباید کمتر از 9 اینچ باشد و کف پایه باید از بتن سیمانی مخلوط 1:2:4 باشد.

✔لازم به ذکر است که هم سطح داخلی و هم بیرونی دیوار و لایه رویی کف باید با حداقل ضخامت 12 میلی متر یعنی ضخامت یک و نیم اینچ گچ کاری شود.

مخلوط ملات سیمان برای گچ کاری باید 1:3 باشد.

ممکن است برخی از افزودنی های مقاوم در برابر آب به مخلوط اضافه شود.

✔ کف سپتیک تانک باید به گونه ای طراحی شود که شیب 1:10 تا 1:20 به سمت ورودی داشته باشد. این کار برای اطمینان از جمع آوری و حذف کارآمد لجن انجام می شود.

ضوابط طراحی اجزای مختلف سپتیک تانک را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

1. مدت بازداشت:

مدت نگهداری سپتیک تانک بیست و چهار ساعت در نظر گرفته شده است.

2.ابعاد سپتیک تانک:

 

طراحی سپتیک تانک باید به گونه ای انجام شود که عرض مخزن کمتر از 750 میلی متر نباشد.

طول معمولاً دو تا چهار برابر عرض و عمق 1000 تا 1300 میلی متر به علاوه 300 میلی متر تا 450 میلی متر به عنوان تخته فری در نظر گرفته می شود.

حداقل ظرفیت مخزن 1 متر مکعب در نظر گرفته شده است.

3. لوله های ورودی و خروجی:

برای دیواره ورودی، باید از یک لوله T یا یک زانویی با حداقل قطر 100 میلی متر استفاده شود و تا عمق 250 تا 600 میلی متر زیر سطح مایع غوطه ور شود.

برای دیوار خروجی باید از لوله T یا زانویی با حداقل قطر 100 میلی متر استفاده شود و باید در عمق 200 تا 500 میلی متر زیر سطح مایع غوطه ور شود.

4. دیوار بافل:

 

دیواره بافل ورودی در نزدیکی ناحیه ورودی ارائه شده است.

اگر طول دیوار L باشد، دیوار بافل در فاصله L/5 از دیوار قرار می گیرد.

ضخامت دیوار بافل بین 50 تا 100 میلی متر نگه داشته می شود.

5. دال سقف:

ضخامت دال بالایی بر اساس اندازه مخزن باید بین 75 تا 100 میلی متر باشد.

برای پوشش دایره ای، حداقل قطر باید 500 میلی متر باشد. برای پوشش مستطیلی، حداقل اندازه باید 600 * 450 میلی متر باشد.

6. لوله تهویه:

قطر لوله تهویه نباید کمتر از 50 میلی متر و بیش از 100 میلی متر باشد.

7. مزایای سپتیک تانک

      1. سپتیک تانک از روش طبیعی تجزیه زباله استفاده می کند و در نتیجه برای محیط زیست مفید است.

2. طول عمر بالایی دارد و چندین سال دوام می آورد.

3. سپتیک تانک ها نسبتاً مقرون به صرفه هستند.

4. سپتیک تانک ها در تصفیه فاضلاب کارآمد هستند تا بتوان از پساب برای تغذیه آب های زیرزمینی استفاده کرد.

5. هزینه نگهداری سپتیک تانک کمتر است.

6. برای مناطق روستایی بسیار مطلوب است.

8. معایب سپتیک تانک

 

1. برای مناطق پر ازدحام مناسب نیست.

2. باید در فاصله زمانی منظم حدود دو سال تمیز شود.

3. در برخی موارد به دلیل عدم کارایی مخزن ممکن است منجر به آلودگی شود.

4. سپتیک تانک به دلیل عدم نگهداری مناسب ممکن است بوی بدی ایجاد کند. همچنین ممکن است به پرورش پشه ها و مگس ها کمک کند.

5. در فصل بارندگی، سرریز فاضلاب ممکن است منجر به مشکلات قابل توجهی شود.

6. تعمیر و نگهداری منظم برای دفع کارآمد فاضلاب ضروری است.