مقایسه سیستم تصفیه فاضلاب غیرمرکزی با سیستم مرکزی متعارف
امروزه وقتی صحبت از انتخاب سیستمهای تأسیساتی در یک پروژه تصفیه فاضلاب میشود، بلافاصله مباحث مربوط به مرکزی یا غیرمرکزی بودن آنها مطرح میگردد که با توجه به کاربری و شرایط خاص هر پروژه میبایست بصورت جداگانه مورد ارزیابی قرار گیرند تا با مقایسه معایب و مزایای هر کدام، بتوان بهترین گزینه را برای اجرا انتخاب نمود.
به همین منظور و با توجه به شرایط پروژه سعی گردید تا با مقایسه فنی روش غیر مرکزی سیستم تصفیه فاضلاب با سیستمهای مرکزی تصفیه فاضلاب متعارف، مزایا و معایب هر کدام را برای اجرا ، تشریح نمود.
خطوط جمع آوری و انتقال فاضلاب
در مهندسی تأسیسات به خطوطی که فاضلاب را از منبع تولید آن جمعآوری و بصورت ثقلی به سمت منبع تصفیه هدایت مینماید، خطوط انتقال فاضلاب میگویند، جنس این لولههای معمولاً سیمانی، چدنی , پلی اتیلن و یا پلیمری بوده و ضمن دفن در زیر سطح زمین، به طور معمول فاضلاب را با یک شیب ملایم به سمت مقصد هدایت میکند.
متناسب با دبی فاضلاب قطر لولهها تغییر میکند و با توجه به شرایط اقلیمی، توپوگرافی و جنس خاک منطقه، عمق دفن لولهها از Cm50 الی m2 متغیر میباشد و در برخی مناطق به علت شرایط خاصی ممکن است تا چندین متر نیز افزایش یابد.
..::پارس اتیلن کیش به کیفیت متعهد است::..
..:: پارس اتیلن کیش نماد خودباوری , توانمندی و کیفیت ::..
..:: اروپائی ها هم پارس اتیلن کیش میخرند ::..
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
یکی از مهمترین زیر ساختهای مورد نیاز برای سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب ، شبکه جمعآوری و انتقال فاضلاب میباشد. براساس توپوگرافی سایت و طول خطوط، میبایست برای انتقال فاضلاب، در چندین نقطه ایستگاه پمپاژ احداث نمود که علاوه بر هزینه اجرا شبکه انتقال هزینههای مربوط به احداث ایستگاه پمپاژ و تعمیر و نگهداری از آن را باید در برآورد کلی لحاظ نمود. با توجه به شرایط ذکر شده دور از ذهن نمیباشد که در این پروژه هزینه اجرای و نگهداری شبکه انتقال فاضلاب و ایستگاه پمپاژ بیشتر از هزینههای احداث سیستم تصفیه خانه مرکزی گردد.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
یکی از مهمترین مزایای پکیجهای غیر مرکزی تصفیه فاضلاب عدم نیاز به شبکه جمعآوری و انتقال میباشد به گونهای که با اجرای مخازن بصورت دفنی در فضای مشاع مربوط به هر تیپ از ساختمانها فاضلاب توسط کوتاهترین مسیر به آنها انتقال مییابد.
محل احداث تصفیه خانه فاضلاب و اشغال زمین
قیمت زمین، کاربری زمینهای مجاور تصفیه خانه، توپو گرافی، جهت وزش باد، ایمنی و حفاظت و این قبیل موارد، از جمله عواملی میباشند که مهندسی سایت و موقعیت قرارگیری تصفیه خانه را تحت تأثیر قرار میدهند.
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
قرار گیری تصفیه خانه مستلزم آن میباشد که برای تغییر جلوه نامطلوب بصری تجهیزات و مخازن تصفیه خانه و نیز رعایت مسائل ایمنی و بهداشتی، یک محوطه محصور جداگانه برای آن در نظر گرفت که بصورت شبانه روزی از آن مراقبت و حفاظت بعمل آید.
هزینه مربوط به احداث ساختمانهای مورد نیاز تصفیه خانه، پرسنلی، مراقبت و نگهداری از آن و نیز خرید زمین از جمله هزینههایی هستند که میبایست در برآورد کلی هزینههای مربوط به سیستمهای مرکزی لحاظ گردد.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
یکی دیگر از ویژگیهای بارز سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب ، دفنی بودن مخازن آن و عدم اشغال فضا بر روی زمین است و با توجه به اینکه امکان بارگذاری عمودی و همچنین ایجاد فضای سبز بر روی مخازن وجود دارد میتوان گفت که با اجرای این پکیجها هیچگونه فضائی بر روی زمین اشغال نمیگردد و دیگر نیازی به احداث سایت تصفیه خانه نمیباشد و از این نظر نسبت به سیستم مرکزی ارجحیت بسیاری دارد.
بهره برداری، نگهداری، تعمیرات و استهلاک تصفیه خانههای فاضلاب
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
در سیستمهای رایج مرکزی، بعلت وجود پمپ و قطعات مکانیکی، خرابی بسیار زیاد و پرهزینه میباشد و در زمان بهره برداری به چندین نفر پرسنل بهره بردار تکنسین فنی در سه شیفت کاری نیاز میباشد.
سسیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
یکی از مهمترین مزایای پکیجهای تصفیه فاضلاب غیر مرکزی که کمپانی سازنده نیز تأکید فراوانی برآن دارد، استهلاک کم، بهره برداری آسان و مصرف پایین انرژی آن میباشد این موارد بعلت عدم بکارگیری قطعات مکانیکی و الکتریکی درون مخازن حاصل گردیده است.
مصرف انرژی سیستم های تصفیه فاضلاب
هزینه برق مصرفی سیستمهای تصفیه فاضلاب در زمان بهرهبرداری قابل ملاحظه بوده که میبایست در هنگام انتخاب سیستم مطلوب به آن توجه نمود.
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
مصرف برق این سیستم به ازاء تصفیه هر متر مکعب فاضلاب از ۱ الی ۳ کیلو وات ساعت میباشد. بطور مثال در سیستم RBC این رقم معادل KWH2/1 میباشد.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
در هر یک از پکیجهای تصفیه فاضلاب غیر مرکزی تنها مصرف کننده انرژی یک کمپرسور میباشد و این سیستم به ازاء تصفیه هر مترمکعب فاضلاب ۰/۵۸ کیلو وات ساعت برق مصرف میکند.
بهرهبرداری در شرایط کم باری و یا پیک مصرف
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
در طراحی سیستمهای مرکزی بطور معمول، ظرفیت نرمال در شرایط تکمیل ظرفیت بهرهبرداری از پروژه، محاسبه و برآورد میگردد.
با توجه به اینکه پروسه تشکیل لجن فعال در سیستمهای مرکزی یک عملیات زمان بر بوده، معمولاً اینگونه سیستمها چندین روز پس از راهاندازی اولیه به مطلوبترین شرایط از لحاظ کارائی میرسند. در صورتی که به هر علت میزان تولید فاضلاب به حداقل برسد یا قطع شود (تعطیلات و….) کارکرد سیستم مختل گردیده و پساب خروجی بصورت کامل تصفیه نمیگردد.
احیای مجدد سیستم و تشکیل لجن فعال جدید نیز به چندین روز زمان نیاز دارد همین شرایط نیز در صورتی که حجم ورودی فاضلاب بیش از حد ظرفیت تصفیه سیستمهای مرکزی باشد، وجود دارد.
نکته حائز اهمیت در زمانهای کم باری بکارگیری کل ظرفیت یک سیستم مرکزی برای تصفیه حجم اندک فاضلاب میباشد که توجیه اقتصادی ندارد و راندمان تصفیه و کیفیت پساب نیز کاهش مییابد.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
با بکارگیری پکیجهای غیرمرکزی تصفیه فاضلاب ، در زمانهای کم باری میتوان متناسب با حجم فاضلاب یک یا چندین مخزن را از خط خارج نمود و برای شرایط افزایش بیش از حد حجم فاضلاب ورودی نیز در طراحی این پکیجها تمهیدات لازم صورت گرفته است. بدین صورت که فاضلاب اضافی به صورت سر ریز تخلیه میگردد و هر زمان که شرایط به حالت اولیه برگردد سیستم فعالیت خود را بصورت نرمال از سر میگیرد.
زمان اجراء و راه اندازی تصفیه خانه فاضلاب
در برخی پروژهها به علت شرایط ویژه مهمترین گزینه در انتخاب سیستم مورد نظر، زمان مورد نیاز برای اجرا و راهاندازی سیستم میباشد.
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
برای اجرای سیستمهای مرکزی در این پروژه نیاز به اجرای شبکه جمع آوری و ایستگاه پمپاژ میباشد حداقل زمان مورد نیاز اجرای تصفیه خانه و خطوط جمع آوری و ایستگاه پمپاژ، بیش از ۵ یا ۶ ماه میباشد.
هزینه مربوط به احداث ساختمانهای مورد نیاز تصفیه خانه، پرسنلی، مراقبت و نگهداری از آن و نیز خرید زمین از جمله هزینههایی هستند که میبایست در برآورد کلی هزینههای مربوط به سیستمهای مرکزی لحاظ گردد.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
با توجه به عدم نیاز پکیجهای غیر مرکزی به شبکه جمعآوری و انتقال، زمان مورد نیاز برای اجرای آنها ۱ الی ۷ روز است.
استفاده مجدد از پساب تصفیه شده جهت آبیاری فضای سبز
با توجه به شرایط کم آبی موجود در کشور یکی از راه کارهای صرفه جوئی در مصرف آب، بازیافت فاضلاب میباشد که این مهم توسط سیستمهای تصفیه قاضلاب محقق میگردد.
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
جهت استفاده از پساب حاصل از سیستم تصفیه فاضلاب، این پساب پس از خروج از تصفیه خانه میبایست توسط یک شبکه توزیع مجزا که شامل خطوط لوله و ایستگاه پمپاژ است، مورد استفاده قرار گیرد. از طرفی پساب خروجی از سیستمهای مرکزی نظیر RBC برای استفاده جهت آبیاری میباید مراحل تصفیه تکمیلی را طی نماید تا قابل استفاده شود، این مراحل شامل کلرزنی و زلالسازی توسط فیلترشنی است. و به همین صورت نیاز برای تخلیه این پساب به دریا، میبایست عملیات فیلتراسیون ثانویه بر روی پساب خروجی صورت گیرد، یعنی پساب پس از عبور از فیلتر شنی میباید وارد فیلتر پرس نیز گردد. در برآورد نهایی هزینه خرید و اجرای سیستمهای مرکزی در هر پروژه، میبایست هزینههای مربوط به شبکه توزیع پساب جهت آبیاری فضای سبز و یا سایر موارد مصرف، ایستگاه پمپاژ مربوطه و نیز هزینههای مربوط به کلر زنی و فیلتراسیون تکمیلی باید بصورت جداگانه محاسبه و در مجموع برآورد لحاظ گردد.
هزینه مربوط به احداث ساختمانهای مورد نیاز تصفیه خانه، پرسنلی، مراقبت و نگهداری از آن و نیز خرید زمین از جمله هزینههایی هستند که میبایست در برآورد کلی هزینههای مربوط به سیستمهای مرکزی توجه شود.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
پساب خروجی از پکیجهای غیر مرکزی تمامی استانداردها را برای آبیاری فضای سبز یا تخلیه به دریا دارا میباشد و نیاز به انجام عملیات تکمیلی فیلتراسیون بر روی این پساب نبوده و میتوان پساب را در همان محل تصفیه، ذخیره و متناسب با نیاز مصرف کرد و دیگر نیازی به شبکه انتقال و توزیع نمیباشد.
توقف کار سیستم تصفیه فاضلاب
در صورت توقف کار سیستم تصفیه فاضلاب (مرکزی و یا غیر مرکزی) به هر علت (خرابی، تعمیرات دورهای و…) در این پروژه چه اتفاقی میافتد؟! شاید مهمترین دغدغه، توقف کار سیستم تصفیه فاضلاب و تبعات ناشی از آن است در ادامه این شرایط تحلیل میگردد.
سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب:
در سیستمهای مرکزی برای تخلیه لجن و یا تعمیرات دورهای مانند (رنگ آمیزی کلی پکیجهای فلزی) میبایست در زمانهای مشخص سیستم خاموش و فاضلاب درون آن تخلیه گردد.
از طرف دیگر با در نظر گرفتن کلیه کمبودها و نواقص در مناطق دور افتاده که گاه به علت نبودن نیروی ماهر و یا نبودن قطعه مورد نیاز، تعمیرات جزئی بسیار زمان بر بوده، در صورت خرابی یک قطعه مکانیکی یا الکترونیکی ممکن است کارکرد سیستم چندین روز متوالی متوقف گردد.
در این صورت چند سوال اساسی مطرح میباشد:
۱- یک تصفیه خانه مرکزی پس از چندین سال کار کردن در شرایط اقلیمی گرم و مرطوب و مستهلک شدن قطعات آن، چند مرتبه در سال خراب میگردد توقف کار سیستم به علت این خرابیها چند روز میباشد؟
۲- آیا راندمان تصفیه در یک تصفیه خانه فاضلاب پس از تعمیرات و تغییرات اساسی، همانند روز اول بوده و پساب خروجی استاندارد لازم را دارا میباشد؟
۳- در طول مدت زمان توقف کار تصفیه خانه، که به علل ذکر شده ممکن است گاهی بیش از یک هفته بطول بیانجامد، چه میزان فاضلاب تولید میشود؟ با این حجم فاضلاب چه میبایست کرد؟
۴- آیا راهی به غیر از تخلیه فاضلاب خام به دریا و محیط زیست وجود دارد؟
۵- هزینه پاک کردن آلودگی آب دریا و یا خاک ساحل چه میزان میباشد؟
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب:
مهمترین اصل در طراحی و ساخت پکیجهای غیر مرکزی به حداقل رساندن استهلاک و خرابی میباشد. با توجه به جنس مخازن و مکانیسم تلمبه درون آن که از پلی پروپیلن بوده، عملا خوردگی در آنها بوجود نمیآید و نیاز به تعمیرات دورهای ندارد. تنها قطعات استهلاکی یک پکیج پارس اتیلن کیش کمپرسور و کیت کنترلی بوده که به تعداد لازم از طرف کمپانی سازنده بعنوان قطعه یدکی در اختیار پروژه قرار خواهد گرفت.
هر کدام از این قطعات ظرف کمتر از ۳۰ دقیقه توسط کارشناسان قابل عیب یابی و تعویض میباشد.
در این پروژه به هر علتی که یکی از پکیجها خراب شود و یا نیاز به تخلیه لجن داشته باشد، با توجه به مجزا بودن کارکرد این سیستمها از یکدیگر، با توقف کار هر پکیج در روند کار سایر پکیجها اختلالی بوجود نمیآید.
مقایسه هزینههای اجرا و بهره برداری دو سیستم مرکزی و غیرمرکزی
در برآورد هزینههای نهایی تاسیساتی در یک پروژه ساختمانی، غالبا قیمت خرید سیستمهای مرکزی بصورت قابل ملاحظهای ارزانتر از سیستمهای مستقل است.
اما در برخی از پروژهها با توجه به وسعت پروژه و شرایط خاص آن، میبایست برای بکارگیری سیستمهای مرکزی، زیرساختهای لازم را فراهم و اجرا نمود که هزینه اجرا این زیرساختها در برخی موارد حتی چندین برابر هزینه تمام شده خرید سیستم مرکزی میباشد.
در جدول زیر سعی شده تا هزینه ی زیر ساختهای مورد نیاز هر یک از روشهای مرکزی و غیر مرکزی بصورت مقایسهای آورده شده است.
سیستم غیر مرکزی تصفیه فاضلاب | سیستم مرکزی تصفیه فاضلاب |
---|---|
هزینه ندارد | هزینه دارد بسیار زیاد و قابل توجه |
هزینه ندارد | هزینه دارد خرید زمین، ساخت محوطه، حفاظت، بهرهبرداری و… |
هزینه دارد اندک میباشد | هزینه دارد قابل ملاحظه |
هزینه دارد کمتر از سیستم مرکزی | هزینه دارد بیشتر از سیستم غیرمرکزی |
هزینه ندارد | هزینه دارد خطوط انتقال، ایستگاه پمپاژ و… |
هزینه ندارد عدم نیاز به تصفیه تکمیلی | هزینه دارد نیاز به فیلتر پرس و فیلتر شنی |
..:: پارس اتیلن کیش نامی که سالهاست می شناسید و به آن اعتماد دارید ::..