لایروبی عبارت است از استخراج یا جا به جایی خاکیا سنگ در بستر دریا، رودخانه، بنادر و غیره. به طور معمول فعالیت های لایروبی به دو صورت انجام می‌شود، لایروبی احداث که برای بار اول انجام می‌شود و لایروبی به منظور نگهداری که به دو شکل ادواری و منظم است. لایروبی اهدافی را در پی دارد که به اختصار شامل عمیق کردن رودخانه ها و یا دریاچه ها و یا حوضچه بنادر، پر کردن گودی ها در زیر آب یا خشکی، جایگزینی مواد با کیفیت خوب و مناسب به جای مواد ضعیف در زیر آب. برای مثال در ساختمان و ابنیه برای فوندانسیون و احیاء با مواد مناسب و مهمتر از همه توسعه محیط زیست، استخراج مواد تمیز و قرار دادن روی مواد آلوده به عنوان لایه پوشاننده از آلاینده ها استفاده می‌شود. زیستگاه هایی وجود دارند که به منظور استخراج و قرار دادن، مناسب و مساعدتر از زیستگاه هایی مانند زمین های در معرض جزر و مد مداوم کنار ساحل هستند. در بسیاری از نقاط جهان شن و ماسه و لای حاصل از لایروبی، در آبادسازی و ترمیم نواحی احداث ساحل جزایر مصنوعی و یا ساخت موج شکن، مورد استفاده قرار می گیرد. استخراج این مواد می تواند توسط لایروب لنگری و یا لایروب کششی انجام شود.

لایروب لنگری و لایروب کششی

در حالت لایروب لنگری لایروب در نقطه مناسب لنگر انداخته و به وسیله لوله کانال هایی به عمق ۲۰ متر و قطر ۷۵ متر حفر می‌کند. پس با استفاده از نیروی مکش (ساکشن) شن و ماسه و لای وارد لایروب می‌شود. اما در نوع دوم که لایروب کششی است شن و ریگ های اضافی و لای به بستر دریا برگشت می‌یابد. در مجموع آن چه حائز اهمیت است برای به حداقل رساندن اثرات زیان آور زیست محیطی و نیز به منظور دستیابی به بیشترین کارایی و بازده در عملیات لایروبی، توجه به پارامترهای زیست محیطی تا حد زیادی موثر می‌باشد. باید عملیات لایروبی که گستردگی زیادی در منطقه دارد و تاثیرات زیست محیطی متفاوت نظیر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و فیزیولوژیکی را دارد، بررسی شود.

مزایای لایروبی

یکی از مزایای مهم لایروبی افزایش مواد مغذی آب در طی پاشیده شدن آب بر سطح دریا است که موجب افزایش فیتوپلانکتون ها و رشد جلبک ها می‌شود. مورد دوم طی انجام عملیات لایروبی در بنادر، علی الخصوص بنادر ماهیگیری، لنگرگاه ها و کانال ها، باعث افزایش غلظت فلزات سنگین به ویژه در لنگرگاه های حمل مواد نفتی ایجاد می‌شود. فلزات سنگین از جمله کادمیوم و نیکل، ناشی از بقایای تخلیه مواد نفتی است که جذب رسوبات دانه ریز می‌شوند و در حین انجام عملیات لایروبی در داخل آب به صورت معلق در می‌آیند. این مواد با گذشت زمان به وسیله آب رقیق شده و از غلظت آنها کاسته خواهد شد. ماهیت این مواد بسته به محل لایروبی تا حد زیادی متفاوت است.