کاهش سرانه آبی تبعات مختلفی از جمله بروز و تشدید اختلافات اجتماعی، مهاجرت، محدودیتهای کمآبی، تنشهای آبی و… را در پی دارد. بر این اساس و در راستای مدیریت بهینه منابع آب و دستیابی به وضع مطلوب و تأمین نیازهای آبی در آینده، اقداماتی همچون مدیریت تقاضا و افزایش آگاهیهای اجتماعی، مدیریت عرضه، اولویت بندی مصارف، استفاده از آبهای برگشتی، افزایش بهرهوری آب و…، ضروری است.
کارشناسان بر این باورند که یکی از راهکارهای مهم در این زمینه، بازچرخانی و استفاده مجدد از آب خاکستری است که منجر به کاهش مصرف آبهای سطحی و زیرزمینی میشود.
به طور کلی سیستمهای بازچرخانی و استفاده مجدد از آب خاکستری شامل چند بخش و واحد اصلی شامل سیستم جمع آوری متشکل از شیرها و لولهها به منظور انتقال آب خاکستری به بیرون از خانه، مخزن جمعآوری برای نگهداری موقت مقدار زیادی از آب خاکستری، سیستمها و واحدهای مربوط به فرآیندهای مختلف تصفیه همچون آشغالگیر، انوع فیلترها، گندزدایی و …، پمپ برای انتقال آب خاکستری تصفیه شده از مخزن جمعآوری به مقاصد مورد استفاده میشود. با توجه اینکه عمده کاربرد و استفاده مجدد از آب خاکستری تصفیه شده برای مقاصد آبیاری است، اغلب یک سیستم آبیاری نیز با سیستم آب خاکستری همراه است.
آب خاکستری چیست؟
در این باره، علی سیدزاده – مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و کاهش هدررفت شرکت آب و فاضلاب، درمورد مفهوم آب خاکستری توضیح داد: همه فاضلاب تولید شده در خانه شامل فاضلاب تولیدی آشپزخانه، حمام و ماشین لباسشویی (به جز فاضلاب توالت) را آب خاکستری گویند که تقریباً ۵۰ تا ۸۰ درصد فاضلاب شهری را تشکیل میدهد. آب خاکستری پس از تصفیه، میتواند بسته به نوع و میزان تصفیه اعمال شده، برای مصارف غیر شرب، آبیاری سطحی و زیرزمینی، لباسشویی و سرویس بهداشتی، مورد استفاده مجدد قرار گیرد. درواقع میتوان مسیر لوله کشی آب خاکستری را در خانه یا ساختمانی تغییر داد و پس از تصفیه برای مواردی که ذکر شد مورد استفاده قرار بگیرد.
وی با تاکید بر اینکه نمیتوان از راهکار استفاده از آب خاکستری برای مقابله با بحران آب، به راحتی بهره گرفت، اظهار کرد: تصفیه و استفاده از آب خاکستری الزامات فنی و بهداشتی زیادی دارد اما اگر بتوان از آن بهره گرفت، باعث میشود بخش اعظمی از آبی که استفاده شده مجدداً بازچرخانی شود و از آب شرب استفاده نشود.
مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و کاهش هدررفت شرکت آب و فاضلاب با بیان اینکه در ایران بازچرخانی آب خاکستری صورت نمیگیرد، افزود: در ایران چند مورد پایلوت برای این منظور وجود دارد. برای مثال در تهران ساختمانی در یوسف آباد وجود دارد که مالک آن پکیج بازچرخانی آب را هزینه کرده و استفاده میکند.
استفاده از آب خاکستری نیازمند تسهیلات
سیدزاده ادامه داد: در ایران استفاده از این پکیجها الزام و اجبار نیست. اما برخی کشورها از این پکیجها استفاده میکنند و تسهیلاتی برای آن در نظر گرفتهاند ولی در ایران یک بحث جدید و نو در محسوب میشود. دولت هم بودجهای برای آن در نظر نگرفته است و خود مالک باید هزینه آن را بپردازد.
وی توصیه کرد: میتوان از آب خاکستری در شهرهایی که از نظر منابع آبی با محدودیت مواجهند، استفاده کرد.
منبع:ایسنا