لوله ها را می توان به انواع مختلف از نظر جنس کاربرد و نحوه اتصالات دسته بندی نمود. در آبرسانی و جمع آوری فاضلاب عمدتا از لوله های آهنی و پلاستیکی استفاده می شود. لوله های آزبست سیمان و لوله های بتونی نیز در جمع آوری فاضلاب کاربرد دارند البته استفاده این نوع از لوله ها به دلیل مشکلات زیست محیطی و تعمیر و نگهداری پر هزینه رو به انقراض است.

همچنین در آبرسانی منازل و اماکن و سیستم های آبرسانی کوچک PLUMBING از لوله های گالوانیزه استفاده می شود.در لوله کشی آب گرم و سرد مصرفی برای اتصال لوله ها به یکدیگر تغییر جهت دادن لوله ها انشعاب گیری و یا تبدیل قطر لوله از قطعاتی استفاده می کنیم که آنها را اتصالات یا وصاله می نامند.

• لوله‌های گالوانیزه
• لوله‌های چدن
• لوله‌های پلاستیکی
  • • • لوله PE
      • لوله PVC
      • لوله PP
      • لوله ABS
      • لوله CPVC
      • لوله PB

لوله های گالوانیزه

لوله های گالوانیزه خود به دو دسته تقسیم می شوند : لوله های فولادی گالوانیزه و لوله های آهنی گالوانیزه. این دو نوع در بازار به لوله های آهنی سفید معروف اند و عموما بین این دو نوع فرق گذاشته نمی شود در صورتی که لوله های فولادی گالوانیزه در مقایسه با نوع آهنی آن سبک تر و براق تر است.

هر دو نوع لوله های گالوانیزه در شاخه های ۶ متری ساخته می شوند و در هر دو سر حدیده شده اند. قطر اسمی این لوله ها از اینچ تا ۸ اینچ دسته بندی شده اند. برای اتصال لوله های گالوانیزه نمی توان از فرایند جوشکاری استفاده نمود چرا که در اثر حرارت جوشکاری روی موجود در این لوله ها اکسید شده و گاز اکسید روی ایجاد شده برای تنفس خطرناک است.

لوله های فولادی گالوانیزه

این نوع لوله ها برای آبرسانی و گاهی برای تخلیه فاضلاب به کار برده می شوند ولی مورد استفاده اصلی آنها برای تهویه است. جنس این لوله ها از فولاد نرمی است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده و درز آن را جوش می دهند و سپس آنها را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگی ها روی اندود ( گالوانیزه ) می کنند.این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند. برای گالوانیزه کردن لوله های فولادی از پیل شیمیایی یا پیل گالوانیک استفاده می کنند.

لوله های آهنی گالوانیزه

جنس این لوله ها آهن سفید نورد شده است که درز آن توسط دستگاههای درز جوش بهم جوش داده می شود و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند. این لوله ها از رنگ تیره و خاکستریشان شناخته می شوند.

لوله های چدنی

جنس این لوله ها از چدن ریخته گری است و بر حسب نوع کاربرد آنها انواع و مقدار آلیاژ شکل و طول لوله نوع اتصالات آنها با متفاوت است و اغلب در سیستم لوله کشی فاضلاب و برای جمع آوری آب های سطحی استفاده می شوند.

لوله های چدنی که در سیستم فاضلاب به کار می روند به دو دسته تقسیم می شوند:

دو سر تخت : نحوه اتصال در این نوع لوله چدنی استفاده از بست مخصوص می باشد.

سر توپی :  این نوع لوله چدنی خود به دو دسته یک سر توپی و دو سر توپی تقسیم می شوند و برای اتصال در این نوع لوله ها از سرب و کنف استفاده می شود.

لوله های پلاستیکی

لوله های پلاستیکی به ۶ دسته مجزا می شوند:

• لوله های PE – پلی اتیلن

• لوله های PVC – پی وی سی

• لوله های PP – پلی پروپیلن

• لوله های ABS

• لوله های CPVC

• لوله های PB

لوله های پلی اتیلن

این لوله ها به رنگ تیره یا سیاه رنگ هستند. ضخامت و چگالی لوله های پلی اتیلن نسبت به لوله های PVC بیشتر است. این لوله ها در برابر فشار ناشی از سیال مقاوم تر اند.

اتصال لوله های پلی اتیلن به روش اتصال جوش حرارتی و جوش سر به سر انجام می شود.لوله ای PE به دلیل تحمل فشار بالا در شبکه توزیع آب شهری کاربرد دارند.

مزایای لوله های پلی اتیلن

• مقاومت در برابر خوردگی گالوانیکی

• مقاومت در برابر پوسیدگی، سایش و ضربه

• خاصیت انعطافپذیری مناسب

• خاصیت جمعشوندگی

• سبکی وزن

• مقاومت عالی در برابر زمین لرزه و رانش زمین

• قابلیت اتصال بسیار محکم، بدون نشتی و در عین حال انعطافپذیر

• مقاومت بالا در برابر اشعه فرا بنفش خورشید

• دارا بودن خصوصیات هیدرولیکی بسیار مناسب

• هزینه پایین تعمیر و نگهداری

لوله های PVC (پلی ونیل کلراید)

مزایا:

• اتصال لوله و قطعات ان بسیار آسانتر و سریعتر از سایر لوله ها انجام می شود.
• در نصب روکاری احتیاجی به رنگ آمیزی ندارد.
• دارای وزن سبک هستند.
• در برابر مواد شیمیایی از مقاومت بالایی برخوردارند.

معایب:

کاربرد لوله های PVC فشار قوی در سیستم های فاضلاب ساختمان به عنوان لوله های عمودی و جمع آوری کننده و لوله تخلیه اصلی فاضلاب است.

لوله های پلی پروپیلن PP

این لوله ها به رنگ سفید و یا سبز وجود دارند و به دلیل خواص منحصر به فرد در آبرسانی سیستم های کوچک پر کاربرد هستند. اتصال لوله های پلی پروپیلن توسط جوش حرارتی موسوم به اتو انجام می گیرد و این عمل با ذوب موضعی سطح خارجی لوله و سطح داخلی اتصال انجام می پذیرد.

لوله های PP در برابر فشار بالای سیال مقاومند و محدوده دمایی قابل تحمل وسیعی دارند. ( ۵۰ تا ۸۵ درجه سانتی گراد ). به همین جهت در هر دو سیستم آب سرد و گرم کاربرد دارند.

نقطه ضعف این لوله ها تاثیر پذیری از نور خورشید و شکنندگی آنهاست.