تدوین استاندارد های بین المللی و ملی

در این جا به صورت مختصر در مورد چگونگی تدوین استاندارد های بین المللی و ملی صحبت می کنیم و خواهیم گفت که برای تدوین یک استاندارد بین المللی و ملی چه  مراحلی باید طی شود .

شکل گیری استانداردهای بین المللی

در اینجا نیاز به یک استاندارد توسط شخص حقیقی یا حقوقی تشریح می شود که این نیاز توسط عضو ملیnational member body ) بهISO پیشنهاد می شود. پیشنهاد در یک فرم خاص برای نظر خواهی به تمام کشور های عضو (P-L-O) فرستاده می شود . عضویت در کمیته های فنی ایزو سه نوع است :

فعال           P  :  Participation

ناظر                 O  :  Observer

اشتراکی              L  :   liaison

پس از تشخیص و توجیه علمی نیاز به یک استاندارد بین المللی و تایید رسمی حداقل 5 عضو( فعال ) پیشنهاد پذیرفته می شود . در مرحله بعدی دامنه فنی استاندارد آینده تعریف می شود . این مرحله معمولا در گروه های کاری متشکل از متخصصان فنی کشورهایی که به موضوع علاقه دارند انجام می شود . یک توافق بر جنبه فنی استاندارد تحت پوشش قرار می دهد به دست می آید در مرحله بعدی گروه کاری (Working draft) برای کسب نظرات کشور های عضو یا کمیته های فنی (TC) ارسال می شود . پس از اخذ نظرات و اعمال آن درپیش نویس اولیه، پیش نویس کمیته تهیه می شود . در نهایت پس از طی مراحل رای گیری در فواصل زمانی معین استاندارد بین المللی منتشر می شود .

مراحل شکل گیری استاندارد بین المللی:

استانداردهای بین المللی نتیجه توافق اعضا ایزو است . استاندارد های بین المللی توسط کمیته های فنی و کمیته های فرعی در طی شش مرحله شکل می گیرند :

1. مرحله پیشنهاد

2. مرحله آماده سازی

3. مرحله تشکیل کمیته

4. مرحله پرس و جو

5. مرحله تصویب

6. مر حله انتشار

1- مرحله پیشنهاد

پیشنهاد موضوع کاری جدید توسط یکی از اعضاء فعال یا ناظر به دبیرخانه کمیته فنی که در ارتباط با موضوع مورد نظر است ارسال می گردد .و یا احیانا در اجلاسیه ای به صورت حضوری مطرح می شود . هرپیشنهاد باید هدف و توجیه کافی برای  قرار گرفتن در دستور کارایزو  برای تدوین بین المللی داشته باشد . موضوع برای اخذ نظر اعضاء کمیته فنی مربوطه به رای گیری گذاشته می شود. در صورت رای اکثریت اعضاء فعال کمیته مربوطه پیشنهاد را می پذیرد .و لازم است حداقل 5 عضو فعال مشارکت جدی خود را اعلام کند . در این مرحله مسئولیت کار را یک رهبر پروژه به عهده می گیرد .

2- مرحله آماده سازی

یک گروه کاری از متخصصان ، رهبر پروژه توسط کمیته های فنی و به تبع آن کمیته های فرعی برای پیش نویس کاری تشکیل می شود . در این مرحله پیش نویس به دبیر خانه کمیته برای کلیه کشورهای عضو کمیته های فنی فرستاده می شود .

3- مرحله تشکیل کمیته

به محض در دسترس قرار گرفتن ، پیش نویس کمیته توسط دبیرخانه مرکزی ایزو ثبت می شود . وبرای ارائه نقطه نظرات بین اعضا توزیع می شود . و در صورت نیاز توسط اعضائ فعال  ، کمیته های فنی و فرعی رای گیری می شود . پس از دریافت نظرات ، پیش نویس اولیه بررسی می شود و پس از اعمال نظرات پیش نویس کمیته تهیه می شود . مدت رای گیری شش ماه است فقط آراء کشور های فعال شمارش می شود . پس از جمع آوری 65 درصد آراء موافق متن به صورت  پیش نویس استاندارد بین المللی تهیه می شود .

SC  =   Sub committee

TC  =   Technical committee

DC  =   Draft committee

DIS =   Draft international standard

4- مرحله پرس جو

توسط دبیرخانه مرکزی ایزو پیش نویس بین المللی استاندارد بین تمام اعضاء ایزو رای گیری می شود . و طی 5 ما ه نقطه نظرات اخذ می شود . اگر دوسوم اکثریت اعضا ء فعال و کمیته های فنی و فرعی رای مثبت دهند و بیش از یک چهارم آراء منفی نباشد . این پیش نویس به صورت پیش نویس نهایی استاندارد بین المللی تایید می شود . در صورت عدم تایید، متن فوق به کمیته های فنی و فرعی برگشت داده می شود . تا مجددا بازنگری و دو باره به عنوان پیش نویس رای گیری شود .

FDIS= final draft international standard

5- مرحله تایید

پیش نویس نهایی استاندارد بین المللی بین تمامی اعضاء ایزو توسط دبیر خانه مرکزی ایزو منتشر می شود تا به صورت جواب بلی یا خیر در یک دوره دو ماهه رای گیری شود . نظرات فنی در این مرحله مورد توجه قرار نمی گیرد ولی در جایی برای بازنگری استاندارد بین المللی ثبت می شود . اگر دو سوم اعضای عضو فعال و کمیته های فنی و فرعی رای مثبت دهند و بیش از یک چهارم کل آراء اخذ شود تا با توجه به دلایل فنی  رای دهندگان  منفی بازنگری شود.

6- مرحله انتشار

پیش نویس نهایی استاندارد بین المللی  تایید شده فقط از نظر تغییرات جزئی نوشتاری به صورت متن نهایی به دبیر خانه مرکزی ایزو فرستاده می شود تا به صورت استاندارد بین المللی منتشر شود .

  متن کامل مقاله استانداردهای بین المللی را از اینجا دانلود نمائید.  »