سپتیک تانک از اجزای مختلفی تشکیل شده که از اجزای مهم هر سپتیک تانک، سیستم ورودی فاضلاب شامل لوله و بافل ورودی، مخزن اولیه سپتیک تانک که بیشترین حجم سپتیک تانک را به خود اختصاص داده و معمولاً حدود 70 درصد حجم کل سپتیک تانک مربوط به این بخش است، مخزن زلال سازی که حدود 30 درصد حجم کل سپتیک تانک را شامل شده و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل ته نشینی می باشند، دیواره جداکننده که باعث جلوگیری از ورود لجن شناورشده به مخزن زلال سازی می شود، تهویه که از طریق این مجرا گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای بی هوازی تصفیه فاضلاب از سپتیک خارج میگردد و سیستم خروجی فاضلاب که شامل بافل و لوله خروجی سپتیک پلی اتیلن می باشد سپتیک تانک (یا سیستم سپتیک) ساده ترین و پرکاربردترین واحد مورد استفاده در تصفیه فاضلاب به ویژه فاضلاب های بهداشتی – انسانی است به عبارت دیگر سپتیک تانک یکی از اجزای کلیدی سیستم فاضلاب است که شبیه یک دستگاه تصفیه فاضلاب کوچک کار میکند. که در آن فاضلاب به کمک فرایندهایی از قبیل ته نشینی، شناورسازی و بیولوژیکی تصفیه می گردد.از سپتیک تانک ها بطور گسترده ای در واحدهای مسکونی و ویلایی، مجتمع های مسکونی و اداری، کارگاه های عمرانی و ساختمانی، کارخانجات تولیدی و صنعتی، هتل ها، رستوران ها، و مجتمع های تفریحی و ورزشی استفاده می شود. . تمامی اجزای تشکیل دهنده یک سیستم سپتیک تانک در زیر زمین قرار دارد .نمایی از سپتیک تانک در شکل بالا نمایش داده شده است .
اجزای سیستم سپتیک تانک شامل یک یا چند تانک بتنی یا پلاستیکی بین 4000 تا 7500 لیتر (1000 و 2000 گالن) می باشد که یک سر به یک لوله فاضلاب ورودی متصل شده و دیگری به میدان تخلیه سپتیک متصل است. به طور کلی این اتصالات لوله با هم به شکل یک T در می آیند، که اجازه میدهد آب بدون ذرات معلق وارد شده از سپتیک تانک خارج شود. امروزه طراحی سپتیک تانک معمولا شامل دو مخزن است که هر کدام مجهز به پوشش لولایی هستند و توسط یک دیوار تقسیم شده با حفره هایی که در اطراف مقطع بین کف و سقف مخزن واقع شده اند، جدا شده اند.
اجزای مهم سپتیک تانک عبارتند از:
دیوارۀ جدا کننده داخلی، که این قسمت به جهت جلوگیری از ورود چربی، روغن شناور شده و معلق و همچنین، لجن موجود به مخزن دوم یعنی مخزن زلال ساز تعبیه شده است.
- مخزن زلال ساز فاضلاب، تعبیه این مخزن به جهت ذخیره و نگه داری آب زلال شده و عاری از فاضلاب و لجن شناور می باشد که تقریباً حدود ۳۰ درصد از حجم مخزن سپتیک تانک را به خود اختصاص داده است.
- قسمت مربوط به تهویه هوا، تعبیه این قسمت به جهت ایجاد فضای مناسب برای تبادل گازهای تولید شده ( گازهایی که از فرآیند های بی هوازی فاضلاب به دست می آید ) به بیرون از مخزن در نظر گرفته می شود. گاز موجود در این قسمت معمولا گاز متان و گاز سولفید هیدروژن است که باید از مخزن سپتیک پلی اتیلن خارج شود.
- قسمت خروجی فاضلاب، که این قسمت تشکیل شده از بافل و لوله خروجی مربوط به سپتیک تانک فاضلاب پلی اتیلنی می باشد.
اجزای مهم هر سپتیک تانک به صورت جزء عبارتند از:
- سیستم ورودی فاضلاب ( Input groove) : شامل لوله ای از جنس پلی اتیلن و با فلنج به قطر 110 تا 200 میلیمتر بسته به قطر لوله ورودی به سپتیک تانک است.
- دیوایدر یا دیواره جداکننده ( SpacersPart ) : که باعث جلوگیری از ورود لجن و چربی و روغنهای شناورشده به مخزن زلال سازی می شود.
- مخزن اولیه سپتیک تانک: ( Early Cases ) 70-60 درصد حجم کل سپتیک تانک توسط این قسمت اشغال می شود.
- مخزن زلال سازی یا ثانویه (Secondary Cases): این مخزن تقریبا 30 درصد حجم کل سپتیک تانک را شامل شده و در آن فاضلاب عاری از مواد قابل ته نشینی و شناوری تجمع می یابد.
- سیستم خروجی فاضلاب: شامل بافل و لوله خروجی سپتیک تانک می باشد.
- سیفون فاضلاب که بمنظور خروج گاز متان (بیو گاز) حاصل از این مجرا گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای باکتری های بی هوازی درون سپتیک تانک فاضلاب تصفیه فاضلاب که عمدتا متان است از سپتیک تانک خارج می گردد.
- خروجی ونت هوا ( vent output ) که بمنظور هدایت گز متان و هیدروسولفوریک درون سپتیک تانک پلی اتیلن به بالاترین نقطه ساختمان تعبیه شده است .
- سیفون فاضلاب تعبیه شده در بخش خروجی ساختمان سپتیک تانک و بمنظور جلوگیری از عدم خروج چربی از درون سپتیک تانک فاضلاب به درون چاه جذبی .
- پایه های نگهدارنده سپتیک تانک پلی اتیلن که در حقیقت بمنظور جلوگیری از عدم چرخش سپتیک تانک پلی اتیلن بهنگام حمل و نقل تعبیه می شود .
- دریچه های بازدید که اصولا روی سپتیک تانک پلی اتیلن بمنظور بازدید دوره ای و تخلیه لجن درون سپتیک تانک در مواقع ضروری مورد استفاده قرار می گیرد .
اجزا سپتیک تانک بصورت انتخابی میتواند شامل:
- پمپها
- دستگاههای هشداردهنده
- تصفیه کننده یا فیلترهای ماسهای
- دفع کنندههای مایه پساب به معنی میدان تخلیه فاضلاب
- حوضچهها
- گیاهان تصفیه کننده توسط الیاف طبیعی مثل کرت یا باغچه خزه تورب
چنانکه در شکل زیر مشاهده می شود هر سپتیک تانک از اجزای مختلفی تشکیل شده است.
اجزای سپتیک تانک پلی اتیلن دو جداره دفنی فاضلابی
با توجه به تصاویری که در بالا قابل مشاهده می باشد، هر مخزن سپتیک تانک از جنس پلی اتیلن متشکل شده از اجزای مختلفی است که عبارتند از:
- فلنچ ورودی، که به عنوان اولین جز اصلی سپتیک تانک پلی اتیلن می باشد و شامل لوله ورودی به – سپتیک پلی اتیلن است.
- مخزن اولیه، این قسمت از سپتیک تانک پلی اتیلنی به عنوان فعال ترین قسمت این مخزن به شمار می رود که با استفاده از بافل از قسمت دوم مخزن جدا شده است، این قسمت بیشترین حجم مربوط به دستگاه سپتیک از جنس پلی اتیلن را به خود اختصاص می دهد که بصورت تقریبی حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد حجم کل سپتیک تانک را شامل می شود.