مقایسه سیستمهای نسل جدید تصفیه فاضلاب و پکیج های قدیمی
در حال حاضر در کشور عزیزمان ایران مسائل و مصائب مرتبط با موضوع آب بیش از هر زمان دیگری مطرح بوده و وضعیت به گونه ایست که اگر برای حل این بحران به سرعت چاره اندیشی نگردد میبایست منتظر بروز فاجعه ملی در این زمینه باشیم. از یک سو کم آبی تبدیل به بحران ملی گردیده و از سوی دیگر تخلیه فاضلاب به محیط زیست باعث از بین رفتن آب و خاک گردیده است.
با وجود همه این مشکلات متاسفانه قرائن و شواهد حاکی از آن است که از سالیان گذشته تاکنون در کشورمان هیچگونه حرکت موثری که مبتنی بر علوم و فنون روز دنیا در حوزه تصفیه فاضلاب و بکارگیری تکنولوژیهای مرتبط با بازیافت آب باشد، صورت نپذیرفته است و کماکان از همان روشها و متدهای قدیمی و سنتی در این بخش استفاده میگردد.
در صورتیکه امروزه در دنیا همگام با پیشرفت علم و فنآوری، صنعت مهندسی بازیافت آب نیز بسیار پیشرفت نموده و در کشورهای پیشرفته با بکارگیری همین فنآوریهای نوین ضمن حفاظت از محیط زیست در مصرف آب نیز صرفه جویی قابل توجهی انجام میگیرد.
..::پارس اتیلن کیش به کیفیت متعهد است::..
..:: پارس اتیلن کیش نماد خودباوری , توانمندی و کیفیت ::..
..:: اروپائی ها هم پارس اتیلن کیش میخرند ::..
همانطور که در بالا به این موضوع اشاره گردید متاسفانه بدلایل گوناگون تا کنون در زمینه تصفیه فاضلاب و تکنولوژی مرتبط با آن در کشور عزیزمان ایران پیشرفتی نداشتیم. به ویژه در زمینه واحدهای تصفیه خانه کوچک یا همان پکیجهای تصفیه فاضلاب، عقب ماندگی چند دهه ساله گریبانگیر کشورمان میباشد.
با یک جستجوی ساده میتوان دریافت که تمامی شرکتهایی که در داخل کشور در این حوزه فعالیت دارند از یک متد قدیمی پیروی میکنند و پکیجهای ساخت آنها حتی از لحاظ شکل ظاهری نیز شبیه هم بوده و فقط برند ادوات استفاده شده در این پکیجها نظیر پمپها و شیرآلات متفاوت است.
سالیان گذشته در کشورمان، مشتریان اینگونه پکیجها عمدتا از بخش صنایع و کارخانجات بوده که از خرید و نصب اینگونه سیستمها هدفی جز اخذ مجوزهای مربوطه نداشتند و به همین دلایل شاهد بودیم که طی سالیان گذشته نه تنها تکنولوژی و کیفیت ساخت اینگونه پکیجها پیشرفت نداشته بلکه اگر این سیستمها فقط همان سال اول کارایی لازم را داشته و پس از آن نیز کارفرمایان بعلت عدم بازرسیهای سازمانهای ذیربط دیگر تمایلی به استفاده از آن نداشته و فاضلاب را بصورت خام وارد محیط مینمودند.
نتیجه این امر به اینجا میرسد که به گفته مدیران کنونی سازمان حفاظت محیط زیست یکی از اصلیترین دغدغههای آنها در این حوزه این میباشد که از تولید، نصب و راهاندازی اینگونه پکیجها که عملکرد مطلوبی ندارند جلوگیری نمایند. پس از بررسیهای میدانی در خصوص اینگونه تولیدات و بازدیدهای مکرر از پکیجهای در حال کار یا از کار افتاده در پروژههای مختلف و همچنین استعلام از خریداران این پکیجها از یک سو، و از سوی دیگر بررسی و شناخت از تکنولوژی روز دنیا و آشنایی با محصولات کمپانیهای بزرگ دنیا میتوان به این نتیجه رسید که در خصوص پکیجهای هوازی، عمر سیستمهای فلزی و تکنیکهای مورد استفاده در کشورمان که به سر آمده است.
امروزه در دنیا استفاده از پکیجهای تصفیه فاضلاب به حدی مرسوم گردیده است که در کشوری نظیر آلمان در دورافتادهترین روستاهای این کشور از این سیستمها برای تصفیه فاضلاب منازل روستائی و محافظت از منابع آبی بهره میبرند و در مقایسه با کشورمان که راهبری و بهره برداری از یک پکیج کوچک هوازی نیاز به نیروی متخصص شبانهروزی و همچنین تعمیرات دورهای فراوان دارد و عمدتا در واحدهای صنعتی بکار میرود، استفاده از پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب بسیار راحت و آسان بوده به گونهای که افراد عادی در منازل شخصی از آنها استفاده میکنند.
یکی از مهمترین مشکلات پکیجهای نسل قدیم استفاده از مخازن فلزی و ادوات مکانیکی و الکترونیکی در ساختار پکیج است و از سوی دیگر وابستگی این سیستمها به اپراتور تمام وقت باعث گردیده که همواره شاهد مشکلات و معضلات ناشی از خرابی و پوسیدگی و همچنین خطای انسانی باشیم. درپکیحهاى نسل جدید استفاده از فلزات خورنده در ساختار سیستم به حداقل رسیده و برای راهبری سیستم نیز نیاز به اپراتور نمیباشد.
در ادامه تلاش شده با مقایسه پکیجهای نسل قدیم با تکنولوژی نوین تصفیه فاضلاب، مزایا و معایب آنها را معرفی نماییم:
1- خرابی و تعمیرات دورهای و استهلاک
1-1- پکیجهای نسل قدیم
در این سیستمها بعلت وجود پمپ، قطعات مکانیکی و الکترونیکی، شیر آلات و قطعات فلزی همواره شاهد هستیم که در مجاورت فاضلاب این قطعات دچار خوردگی و خرابی شده و میبایست تعویض گردند. از سوی دیگر مخازن فلزی نیز میبایست بصورت دورهای ترمیم شود. معمولا خرابی قطعات فوق به موقع تشخیص داده نمیشود و یا زمان تعویض آن طولانی شده که این مهم منجر به از بین رفتن لجن فعال میشود. برای راهاندازی مجدد پکیج میبایست لجن مرده تخلیه و پس از تعمیر سیستم، تا تشکیل لجن فعال و کارکرد مطلوب سیستم منتظر ماند. طی این مدت زمان که در حدود ۲ ماه به طول میانجامد، تصفیه کامل انجام نمیشود.
1-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
در این پکیج کلیه قطعاتی که در مخزن تصفیه وجود دارد از جنس پلاستیک بوده و هیچگونه قطعه مکانیکی و الکترونیکی دراین مخازن وجود ندارد. تنها قطعه مکانیکی این سیستم یک کمپرسور است که به راحتی قابل تعمیر و تعویض است. عمر مفید این کمپرسور ۱۰ سال میباشد.
2- اپراتوری
2-1- پکیجهای نسل قدیم
در پکیجهای نسل قدیم از آنجاییکه کنترل و راهبری مراحل تصفیه بصورت دستی صورت میپذیرد لذا در تمامی مدت زمان شبانه روز نیاز به اپراتور متخصص میباشد و در صورت بروز هرگونه مشکل اپراتور میبایست توانایی برطرف کردن آنرا داشته باشد. هزینههای مربوط به اپراتوری از این سیستمها قابل توجه بوده و همانگونه که ملاحظه میفرمایید شرایط کار نیز بسیار حساس است.
2-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
عملیات تصفیه در این پکیجها بصورت کاملا هوشمند است و توسط یک سامانه کنترلی راهبری میشود و نیازی به اپراتور مقیم ندارد.
3- عمر مفید (استهلاک سرمایه)
3-1- پکیجهای نسل قدیم
بدلایل ذکر شده در بند یک، عمر مفید اینگونه پکیج ها در شرایط بهرهبرداری مطلوب در حدود ۱۰ سال برآورد میگردد. در صورتیکه شرایط بهره برداری مطلوب نباشد و رطوبت هوا نیز بالا باشد عمر مفید دستگاه کاهش مییابد.
3-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
بدلیل پرهیز از بکارگیری قطعات استهلاکی در این پکیج عمر مفید آن در حدود ۵۰ سال و معادل عمر مفید یک ساختمان برآورد میگردد.
4- مصرف انرژی (برق)
4-1- پکیجهای نسل قدیم
در این پکیجها برای نقل و انتقال فاضلاب، پساب و لجن از الکتروموتور پمپ استفاده میگردد که عمدتا سه فاز میباشد و برای تصفیه هر مترمکعب فاضلاب ۱ الی ۳ کیلووات ساعت برق مصرف مینماید.
4-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
تنها قطعه مصرف کننده برق یک کمپرسور میباشد و به ازای تصفیه هر مترمکعب فاضلاب ۵۸٪ کیلووات ساعت برق مصرف مینماید.
5- کیفیت و راندمان تصفیه
5-1- پکیجهای نسل قدیم
یک پکیج لجن فعال متعارف شامل بخشهای ذیل است:
آشغالگیری- دانهگیری – چربیگیری – متعادلسازی – زلال ساز اولیه – تانک هوادهای – زلال ساز ثانویه – هاضم لجن و در نهایت میکروب زدایی.
جهت انجام هر کدام از عملیات فوق، نیاز به وجود یک بخش جداگانه در پکیج میباشد. نکته قابل توجه آن است که با بررسی پکیجهای متدوال ساخت داخل، شاهد حذف برخی از این بخشها در ساختار پکیج میباشیم. به طور مثال تانک متعادل ساز و یا زلال ساز و چربیگیر اولیه در اکثر پکیجها وجود ندارد و نتیجه این میشود که بعلت نبود تانک متعادل ساز کیفیت پسآب خروجی (BOD5) ثابت نبوده و بسته به دبی جریان فاضلاب ورودی، کیفیت پسآب خروجی نیز تغیر میکند.
5-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
روش تصفیه در این پکیجها SBR میباشد که در تمامی مراجع و کتب اصول تصفیه فاضلاب از جمله متکاف و ادی، عنوان شده است که روش SBR کمترین جا را در بین روشهای هوازی، نیاز دارد. کلیه عمیات ذکر شده در قسمت قبل تنها در دو حوضچه صورت میپذیرد. در گزارش سال ۱۹۸۳ آژانس محیط زیست آمریکا اشاره شده است که بین سیستم تصفیه فاضلاب SBR با سیستم لجن فعال متعارف، اختلافی وجود ندارد، فقط این سیستم به جای اینکه با فضا عمل نماید، با زمان عمل میکند. تفاوت بین دو سیستم این است که در SBR با یک کنترل توالی زمان عملیات متعادلسازی و تصفیه بیولوژیکی و زلالسازی در یک حوضچه صورت میپذیرد و این راکتورها عملا زلال ساز اولیه را در خود شامل میشوند ولی در سیستم لجن فعال متعارف هر یک از فرآیندهای فوق میبایست دریک مخزن جداگانه صورت پذیرد.
6- تخلیه لجن مازاد
6-1- پکیجهای نسل قدیم
در این سیستمها هر یک ماه یکبار میبایست لجن مازاد تخلیه گردد که این عملیات باید کاملا کنترل شده صورت پذیرد. یکی از دلایل کاهش زمان تخلیه لجن کم بودن فضای نگهداری لجن مازاد در این پکیجها میباشد که جزء همان موارد ذکر شده در قسمت 1-5 میباشد.
6-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
براساس توصیه کمپانی، سازنده هر ۱۲ ماه یکبار میباست لجن مازاد تخلیه گردد.
7- بهره برداری در تعطیلات (قطع جریان ورودی فاضلاب)
7-1- پکیجهای نسل قدیم
در سیستمهای لجن فعال متعارف در صورتیکه بیش از ۴۸ ساعت جریان فاضلاب ورودی به پکیج قطع گردد میکروارگانیسمها اصطلاحا وارد فاز خودخوری میشوند و در نهایت لجن فعال در اینگونه سیستمها از بین میرود که در این صورت برای راه اندازی مجدد سیستم میبایست لجن مرده تخلیه و مجددا دستگاه راهاندازی گردد و تا زمان رسیدن میزان لجن به حد نصاب لازم به حدود ۲ ماه زمان نیاز است و طی این مدت فرآیند تصفیه به تدریج کامل میشود. این مورد یکی از مهمترین چالشهای پکیجهای تصفیه فاضلاب هوازی است.
7-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
در این پکیجها در زمانهای قطع جریان ورودی با تغذیه مصنوعی میکروارگانیسمها تغذیه میشوند و یک راهکار دیگر در این سیستم بدین صورت است که با کاهش حجم هوادهی، لجن را تا ۹۰ روز زنده نگه میدارد.
8- تاثیرات دما
8-1- پکیجهای نسل قدیم
بهترین دما برای تصفیه فاضلاب به روش بیولوژیک بین ۲۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد میباشد و به ازای هر ۱۰ درجه افزایش دما از ۲۵ درجه، فعالیت میکروارگانیمها دوبرابر میگردد و در صورت کاهش دما به زیر صفر فعالیت آنها متوقف میشود و در نهایت از بین میروند. در پکیجهایی که بدنه آنها از جنس فلز بوده و روی زمین بصورت روباز نصب میگردند، همواره در زمستان شاهد کاهش راندمان و در نواحی سردسیر شاهد عدم کارکرد اینگونه پکیجها میباشیم.
8-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
در این سیستم با انتقال مخازن پلاستیکی تصفیه به زیرزمین شرایط مطلوب همواره در فصول مختلف سال حفظ میگردد. بدین گونه که این مخازن زیرعمق یخ بندان نصب شده و دمای جریان ورودی را حفظ میکند و از سوی دیگر دمای ناشی از فعل و انفعالات میکروارگانیسمها نیز حفظ میگردد.
9- انتشار بو، آلودگی و آشغال زمین
9-1- پکیجهای نسل قدیم
این پکیجها عمدتا با مخازن روباز فلزی ساخته شده و بر روی زمین قرار میگیرد که در این صورت شاهد انتشار گازهای ناشی از عملیات تصفیه و همچنین ویروس و باکتری در محیط اطراف خواهیم بود و از طرف دیگر اینگونه پکیجهای روباز نیاز به یک فضای اختصاصی بر روی زمین دارد که میبایست به صورت حفاظت شده از سایر قسمتهای دیگر پروژه قرار گیرد. همچنین بدلیل روباز بودن آن، در زمان بارش باران شاهد وارد شدن شک حجمی به سیستم خواهیم بود، که روند تصفیه را مختل مینماید.
9-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
مخازن نسل جدید تصفیه فاضلاب کاملا آب بند و هوابند میباشد که با دفن کردن آن در زیرزمین امکان انتشار بو و آلودگی و همچنین شک جریان ناشی از باران از بین میرود و همچنین میتوان از فضای روی آن نیز برای مصارفی نظیر فضای سبز و یا پارکینگ استفاده نمود.
10- ساختمانهای جانبی
10-1- پکیجهای نسل قدیم
برای یک پکیج فلزی که روی زمین نصب میشود سازههای زیر نیاز است: ۱- ایستگاه پمپاژ فاضلاب به داخل پکیج ۲- اتاق کنترل روم ۳- اجرای فنداسیون ۴- در صورت نیاز سوله حفاظتی از نوسانات دمایی و شک حجمی
10-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
برای اجرای این سیستم تنها نیاز به یک شاسی کوچک فلزی جهت اجرای کنترل پانل میباشد.
11- از کار افتادن سیستم به هر دلیل
11-1- پکیجهای نسل قدیم
در پکیجهای لجن فعال متعارف در صورت از کار افتادن سیستم، فاضلاب بصورت خام و تصفیه نشده وارد محیط میگردد.
11-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب دارای دو قسمت هوازی و بیهوازی میباشد که در صورت از کار افتادن بخش هوازی سیستم به هر دلیل، بخش بی هوازی پکیج، عملیات تصفیه را، تا حد تصفیه بی هوازی، انجام میدهد.
12- زمان ساخت و اجرا
12-1- پکیجهای نسل قدیم
در هر پروژه متناسب با نوع و حجم فاضلاب ورودی میبایست بصورت سفارش ساخت تولید گردد که بسته به ظرفیت تصفیه در حدود ۳ الی ۵ ماه نیاز دارد.
12-2- پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب
زمان تهیه و نصب پکیجهای نسل جدید تصفیه فاضلاب از یک هفته الی ۲ ماه برآورد میگردد.
..:: پارس اتیلن کیش نامی که سالهاست می شناسید و به آن اعتماد دارید ::..