تعریف لوله
لوله چیست ؟ هر استوانه توخالی را میتوان لوله نامید ولی آیا هر استوانه توخالی لوله است ؟ از نظر تئوری تعریف ذیل را میتوان در مورد لوله بکار برد :
لوله , استوانهای ( تیوب ) توخالی است که از آن برای انتقال یا نگهداری مایعات, گازها و مواد سیال استفاده میکنند. لوله یکی از بهترین و مهمترین اختراعات انسان بوده است که در طول تاریخ توانسته آنرا توسعه دهد و با تکیه بر علم روز و استفاده از مواد مختلف لوله تولید کند . لولهها میتوانند از مواد مختلفی مثل آهن ( چدن , ورق گالوانیزه آبکاری شده ) ، فولاد ، پلی اتیلن و انواع پلاستیک ، شیشه , بتن و سیمان و غیره ( و این مواد میتوانند بی پایان باشند ) ساخته شوند. صنعت لوله سازی هیچگاه متوقف نمیشود و تنها از شکلی به شکل دیگر تبدیل میشود و توسعه این محصول استراتژیک همچنان ادامه خواهد داشت. تولید انواع لوله با توجه جنس و کاربردهای آنها متفاوت است . لولههای پلی اتیلنی و لوله فلزی و پس از آن لوله PVC از انواع لولههای هستند که بیشترین کاربرد را دارند. لوله ها در رنج وسیعی از سایز ها موجودند. این به هیچ وجه غیر متداول نیست. که لوله ای به کوچکی 2/1 اینچ و به بزرگی 66 اینچ موجود باشد. لوله ها جدا از جنسشان و بر اساس کاربردشان به دو مدل لوله بهداشتی و لوله غیر بهداشتی طبقه بندی میشوند.
لوله بهداشتی
لوله بهداشتی برای مصارفی اعم از انتقال آب شرب , مایعات و سیالاتی بکار میرود که مورد مصرف انسانها است . مواد اولیه تولید لولههای بهداشتی باید از مواد خاصی باشد و تائیدیه سازمانهای ذیربط را داشته باشند و در ایران لوله بهداشتی باید تائیدیه وزارت بهداشت و درمان را داشته باشد . در واقع این لوله ها پس از نصب و قبل از بهرهبرداری ضدعفونی میشوند ولی در طول زمان و پس از سالها استفاده لوله باید به صورتی باشد که روز اول هنگام کارگذاری در ترانشه بوده است و هیچ واکنش شیمیایی نیز با سیال و آب نشان ندهد.
لوله غیر بهداشتی
لوله غیر بهداشتی لوله های معمولی هستند که برای انتقال فاضلاب و سیالهای شیمیایی بکار میرود و این لولهها با توجه به سیال باید انتخاب شوند تا طول عمر بالاتری داشته باشند چون غالبا مواد شیمیایی و غیر بهداشتی دارای مواد شیمیایی و اسیدی هستند که باعث ایجاد خوردگی و وانکنش شیمیایی هستند و این رفتار باعث کاهش طول عمر و مقاومت مواد میشود. از این رو پیشنهاد میشود قبل از انتخاب جنس لوله با دقت کاربرد لوله را مورد بررسی قرار دهید. به عنوان مثال لوله فلزی و بتنی برای انتقال فاضلاب بکار برده میشدند اما این مواد در مقابل مواد شیمیایی موجود در فاضلاب واکنش شیمیایی از خود نشان میدهند و بعد از مدت کوتاهی دچار پوسیدگی میشوند و غیر غابل استفاده اما لوله پلی اتیلن و لوله PVC برای انتقال فاضلاب مناسبترین گزینه است , این لوله در مقابل فاضلاب هیچ گونه واکنشی نخواهند داشت و تا 100 سال طول عمر مفید خواهند داشت. یک مثال دیگر لوله پلی اتیلن برای انتقال مواد نفتی مثل بنزین و گازوئیل مناسب نیست و لوله پلی اتیلن در مقابل مواد نفتی واکنش شیمیایی از خود نشان میدهد و این لوله در صورت عبور مواد نفتی دچار خستگی بیش از حد شده و طول عمرشان کاهش چشمگیری پیدا میکند.
لوله و توسعه
لوله ها نقش شریانهای حیاطی و اصلی را برای جامعه شهری و روستایی دارند , بهترین تشبیه برای آن رگهای بدن انسان است که در تمامی بدن و دورترین نقاط پیش رفتهاند و مواد غذایی را به سلولها میرساند. لوله هم در زندگی و جامعه ما دقیقا همین کاربرد را دارد , لوله ها الزامات اولیه زندگی را به منازل و ساختمانهای ما میرسانند . تمدن نوین و راحتی ناشی از آن بدون لوله کشی وجود نمی داشت امروزه لوله کشی تقریبا در همه ابعاد زندگی ما کاربرد دارد. آب نوشیدنی ما در تأسیسات سراسر لوله کشی تولید می شود و سپس به کمک شبکۀ گسترده ای از لوله ها به ما می رسد. همچنین فاضلاب های تولید شده در ساختمان ها در شبکۀ دیگری از لوله ها جاری شده و به تاسیسات مربوط به تصفیه منتقل می گردد که در آنجا هم لوله ها نقش زیادی دارند. سوختی که ما برای حمل و نقل یا گرمایش استفاده می کنیم با استفاده از سیستم های لوله کشی فرآوری و توزیع می شود.برق، موادغذایی، رنگ، داروها، کاغذ، پلاستیک ها، و مواد شیمیایی و خیلی چیزهای دیگر همگی در تأسیسات سراسر لوله کشی حاصل می شوند. امنیت ما نیز به کمک لوله کشی سیستم اطفاء حریق در ساختمان ها تامین می شود. لوله یکی از عناصر توسعه پایدار در جوامع امروزی است , لوله نقش بسیار مهمی دارد , با مثالی شما را با اهمیت لوله آشنا میکنیم : در هنگام حادثه و زلزله , لولهها در زیر زمین و در داخل ساختمانها به عنوان یکی از مهمترین عناصر تاسیسات زیر ساخت شهری اگر آسیب ببینند آب بهداشتی به بیرون لوله نشت میکند و آب به هدر میرود , آب بهداشتی داخل لوله آلوده میشود . لوله گاز اگر دچار آسیب دیدگی شود انفجارهای مهیبی در پی خواهد داشت و بدتر از همه انها شبکه فاضلاب است که اگر از داخل لولههای فاضلاب به بیرون راه یابد کل منطقه را دچار آلودگی شدیدی میکند . حال اگر لوله ها کاملا مناسب بوده باشد و هیچ کدام از این حوادث برای لولهها اتفاق نیافتاده باشد , روند بازسازی و ساخت ساز مجدد بسیار سریعتر و راحتتر خواهد بود و همچنین بازماندگان از حادثه آسایس بیشتری خواهند داشت . مثال برای نشان دادن اهمیت لوله بسیار زیاد است , انقدر زیاد است که کافی است کمی به پشت دیوارها فکر کنید و تصور کنید که این امکانات رفاهی چگونه به شما میرسند و بعد از آن تصور کنید که یکی از آنها نباشد.