ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی اﻧﻮاع ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری بارانی

ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻋﻤﺪه ( ﻧﻤﻮدار 1-2 ) ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ:

1- ﺳﻴﺴﺘﻤ‌ﻬﺎی آبیاری بارانی ﺳﺎﻛﻦ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ

2- ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آبیاری بارانی ﻣﺘﺤﺮک ﻣﺪاوم

در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺳﺎﻛﻦ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻧﻴﺎز آﺑﻴﺎری ﻧﺸﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎن ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻨﺪ. در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک ﻣﺪاوم آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻮده و آﺑﻴﺎری ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺳﺎﻛﻦ ﻓﻘﻂ دﻻﻟﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن ﺣﻴﻦ آﺑﻴﺎری دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺛﺎﺑﺖ اﻧﺠﺎم میﮔﻴﺮد.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺳﺎﻛﻦ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ

ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺳﺎﻛﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ میﺷﻮﻧﺪ:

1-ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک دوره‌ای

2-ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺛﺎﺑﺖ

3-ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺳﺎﻛﻦ

در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک دوره‌ای آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎنی ﻛﻪ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ در ﻣﺤﻞ ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻘﺮ میﮔﺮدد و ﭘﺲ از آﺑﻴﺎری ﺑﻪﻣﺤﻞ دﻳﮕﺮی ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن داده میﺷﻮﻧﺪ. در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺛﺎﺑﺖ، آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ در ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮده و ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ نمیﺷﻮﻧﺪ.

ﻧﻤﻮدار -1-2 اﻧﻮاع ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی

ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آبیاری بارانی ﻣﺘﺤﺮک دوره‌ای

ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک دوره‌ای دارای اﻧﻮاع زﻳﺮ میﺑﺎﺷﻨﺪ:

 ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﻣﺘﺤﺮک دﺳﺘﻲ

در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺤﺮک، در روی زﻣﻴﻦ و ﻳﺎ زﻳﺮ ﺧﺎک ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎ دﺳﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮای اﻧﻮاع ﮔﻴﺎﻫﺎن و ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻲ و ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪی ﺑﻪﻛﺎر رﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺑﺎراﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻛﻪ از ﺟﻨﺲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎﻻت ﻧﻮع ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. اﺗﺼﺎل ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ ﻧﻴﺰ از ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻮع ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری از ﻃﺮﻳﻖ اﺗﺼﺎل ﺧﺮﻃﻮمی و ﻳﺎ ﺳﻔﺖ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ وﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد.
ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻴﺐ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮی ﻧﻴﺮوی ﻛﺎرﮔﺮی زﻳﺎد ﺟﻬﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎیی ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ در زﻣﺎن آﺑﻴﺎری اﺳﺖ. اﻣﺎ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎی ﻛﺎرﮔﺮی ﻧﻘﺶ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺑﺎراﻧﻲ ﻛﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﺳﺎدهﺗﺮ ﺑﻮده و از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻴ‌ﻬﺎی فنی ﺑﻪ دور اﺳﺖ. زﻣﺎن ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺎﺑﻪﺟﺎیی ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در 24 ﺳﺎﻋﺖ آﺑﻴﺎری ﺣﺪود  ﺳﺎﻋﺖ میﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﻛﺸﺶ اﻧﺘﻬﺎیی

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک دﺳﺘﻲ ﺑﻮده ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری دارای اﺗﺼﺎل ﺳﺨﺖ ﺑﻮده و از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ و در ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ، ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚﺟﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﻣﺮﻛﺰ زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮای ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻧﻴﺎز ﺑﻪ وﻗﺖ زﻳﺎدی ﻧﺒﺎﺷﺪ. ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﺘﻮر ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ 4 ﻣﺘﺮ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎل آﺑﻴﺎری را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در زﻣﻴﻨﻬﺎی ﻛﻮﭼﻚ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻈﻢ و ﻧﻴﺰ اراﺿﻲ دارای ﭘﺴﺘﻲ و ﺑﻠﻨﺪی ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد، ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﮔﺮاﻧﺘﺮ از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک دﺳﺘﻲ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻨﻬﺎ در زراﻋﺖ ﻳﻮﻧﺠﻪ و ﻏﻼت ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺑﻪ ﺳﺎﻗﻪ رﻓﺘﻦ ﮔﻴﺎه و ﻧﻴﺰ در ﭼﻤﻦﻛﺎرﻳﻬﺎ ﻛﺎرﺑﺮد دارد.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی آﺑﻔﺸﺎن ﻏﻠﺘﺎن

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺘﺤﺮک دﺳﺘﻲ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ اﺗﺼﺎﻻت در ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری از ﻧﻮع ﺳﺨﺖ ﺑﻮده و ﺑﺮ روی ﭼﺮﺧﻬﺎی ﺑﺎ ﻗﻄﺮ 150 ﺗﺎ 200 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮی ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه‌اﻧﺪ. ﭼﺮﺧﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺤﻞ ﻏﻴﺮ اﺗﺼﺎﻻت ﻧﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺗﻮر ﻛﻪ در وﺳﻂ ﻳﺎ در دو ﺳﺮ اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ ﻗﺮار دارد، ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺮ روی ﭼﺮﺧﻬﺎ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد.
اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮای زﻣﻴﻨﻬﺎی ﺻﺎف و دارای اﺑﻌﺎد ﻣﻨﻈﻢ ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ و در زراﻋﺘﻬﺎی ﻏﻴﺮردﻳﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﻼت و ﮔﻨﺪم اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد. اﮔﺮ ﺑﺮای ﮔﻴﺎﻫﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻐﻨﺪرﻗﻨﺪ و ﻳﺎ اراﺿﻲ ﺷﻴﺒﺪار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮل ﺑﺎل آﺑﻴﺎری از 400 ﻣﺘﺮ ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ. ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎل آﺑﻴﺎری اﻏﻠﺐ 12 ﻣﺘﺮی اﺳﺖ و اﮔﺮ ﭼﺮخ در وﺳﻂ ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ آﺑﭙﺎش ﺑﺮ روی ﻳﻚ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﻮﺗﺎه ﻧﺼﺐ و ﻣﺤﻞ آن در ﻳﻜﻲ از دو اﻧﺘﻬﺎی ﻟﻮﻟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﻌﺎع ﭼﺮﺧﻬﺎی ﺑﺎل آﺑﻴﺎری از ارﺗﻔﺎع ﮔﻴﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺮای اﺗﺼﺎل ﺑﺎل آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﺷﻴﺮ آﺑﮕﻴﺮ، از اﺗﺼﺎﻻت ﺧﺮﻃﻮﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ آن ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ. ﻗﻄﺮ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻧﻴﺰ ﺑﺮای ﻃﻮﻟﻬﺎی اﺳﺘﺎﻧﺪارد (ﺗﺎ 400 ﻣﺘﺮ) ﺣﺪود 100 ﺗﺎ 125 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﺳﺖ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺑﺎل ﻣﺘﺤﺮک

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻔﺸﺎن ﻏﻠﺘﺎن اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮد ﺑﺎل آﺑﻴﺎری ﻣﺤﻮر ﭼﺮﺧﻬﺎ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺎﺳﻴﻬﺎﻳﻲ ﺑﺸﻜﻞ A ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﭼﺮخ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎل آﺑﻴﺎری در ﺑﺎﻻی آﻧﻬﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎل آﺑﻴﺎری ﺣﺪود 1/5 ﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻی ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دارد و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﺮﺧﻬﺎ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ 15 ﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺮ روی ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﮔﺮ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ 400 ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ آﺑﻴﺎری در ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﺣﺪود 2 ﻫﻜﺘﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﭼﻮن ﻣﻴﺰان ﭘﺨﺶ آب از آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ (ﺣﺪود 13 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ) ﺑﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎظ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮای اراﺿﻲ ﺷﻨﻲ و ﺳﺒﻚ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی تفنگی

در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺗﻔﻨﮕﻲ از آﺑﭙﺎﺷﻬﺎیی ﻛﻪ ﺑﻪ آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﻣﻮﺳﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد. اﻳﻦ ﻧﻮع آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﺑﺎ دﻫﺎﻧﻪای ﺑﻪ ﻗﻄﺮ 16 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮ روی ﻳﻚ ﻏﻠﺘﻚ ﻳﺎ اراﺑﻪ ﭼﺮﺧﺪار ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ، ﺑﺎ ردﻳﻔﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن و ارﺗﻔﺎع آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺟﻨﺲ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻘﺎوم ﺑﻮده و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻴﺮوﻫﺎی ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺪه و ﻓﺸﺎر ﻛﺎر زﻳﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ دارﻧﺪ. آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺗﻔﻜﻴﻚ میﺷﻮﻧﺪ:

اﻟﻒ- آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺑﺎزوی ﻣﺘﺤﺮک : اﻳﻦ ﻧﻮع آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﺎﺷﻘﻚ ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎی ﺑﺎزوی ﻣﺘﺤﺮک ﻗﺮار دارد ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ. ﺑﻴﻦ 2 ﺗﺎ 5 دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﻴﻜﺸﺪ ﺗﺎ آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﻳﻚ ﭼﺮﺧﺶ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ.آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﻗﻄﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻳﻚ داﻳﺮه واﻗـﻊ درﭘﺸﺖ ﻣﺎﺷﻴـﻦ را آﺑﻴﺎری ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ راﻳﺞﺗﺮ از آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺎ داﻳﺮه ﻛﺎﻣﻞ آﺑﻴﺎری ﻫﺴﺘﻨﺪ زﻳﺮا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ روی ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﺸﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻣﻮاﺿﻊ ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪهﻫﺎی آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﺖ و ﻗﻮس آﺑﻴﺎری ﺑﻪ اﻧﺪازه دﻟﺨﻮاه ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮد.مثلا میﺗﻮان ﻳﻚ ﻗﻮس 270 درﺟﻪای را آﺑﻴﺎری ﻧﻤﻮد. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﻪ اﺑﺘﺪای ﻗﻄﺎع ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ب- آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﻮرﺑﻴﻦ آبی : اﻳﻦ ﻧﻮع آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﺎزوی ﻣﺘﺤﺮک اﺳﺖ اﻣﺎ ﺣﺮﻛﺖ آن ﻧﺮﻣﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﺮی ﺣﺮﻛﺎت ﺿﺮﺑﻪای ﺗﻨﺪ اﺳﺖ. آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺗﻮرﺑﻴﻨﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮای آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﻌﻪﺑﻨﺪی ﻧﻴﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد. در اﻳﻦ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ دو ﻧﻮع ﻓﻮاره ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﻳﻜﻲ ﻓﻮارهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ روزﻧﻪ داﺧﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﺨﺮوﻃﻲ اﺳﺖ و دﻳﮕﺮی ﻓﻮاره ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ روزﻧﻪ داﺧﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﺣﻠﻘﻮی اﺳﺖ. ﻓﻮارهﻫﺎی ﻣﺨﺮوﻃﻲ آب را ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ وزش ﺑﺎد ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺮﺗﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺣﻠﻘﻮی اﺳﺖ. اﻣﺎ ﻓﻮارهﻫﺎی ﺣﻠﻘﻮی در ﻓﺸﺎر آب ﻛﻢ ﺑﻬﺘﺮ آب را ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻇﺮﻳﻒ و ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ. اﻧﺪازه اﻧﻮاع ﻓﻮارهﻫﺎ (ﻗﻄﺮ داﺧﻠﻲ روزﻧﻪ) ﺑﻴﻦ 15 ﺗﺎ 150 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ اﺳﺖ. زاوﻳﻪ ﭘﺮﺗﺎب آب ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﻖ در آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ 15ﺗﺎ 27 درﺟﻪ اﺳﺖ. در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﻛﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ اﻧﺘﺨﺎب زاوﻳﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﭼﻮن اﻟﮕﻮی ﺧﻴﺲ ﺷﺪه ﺑﺎراﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ وزش ﺑﺎد ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼﻃﻢ در ﻓﻮران آب، ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺮﺗﺎب را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ. اﻳﻦ ﺗﻼﻃﻢ ﻧﺎﺷﻲ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪﻛﺸﻲ، ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در اﻧﺪازه ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و زﺑﺮی ﻗﺴﻤﺖ داﺧﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺮوزه در ﻓﻮاره آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺗﻔﻨﮕﻲ ﭘﺮهﻫﺎﻳﻲ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوج آب از ﻓﻮاره را ﺗﻨﻈﻴﻢ و از اﻳﺠﺎد ﺗﻼﻃﻢ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺨﺶ زﻳﺎد و ﻗﻄﺮهﻫﺎی درﺷﺖ آب ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺸﺮده ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﺧﺎک و ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﺮزآب ﻣﻲﺷﻮد. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮای ﺧﺎﻛﻬﺎی ﺳﺒﻚ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻔﻮذ زﻳﺎد و ﮔﻴﺎﻫﺎن زراﻋﻲﻧﺴﺒﺘﺎً ﺑﺎﻟﻎ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﺑﻴﺎری ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ دارﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﭘﻴﻜﺎنی

ﻧﻮع دﻳﮕﺮ از ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی، ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﭼﺮﺧﺎن ﻳﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﻴﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲ‌ﺎﺷﺪ. ﻗﺴﻤﺖ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻳﻚ دﻛﻞ ﻟﻮﻟﻪای ﺑﺎ ﻃﻮل ﺣﺪاﻛﺜﺮ 80 ﻣﺘﺮ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ روی آن ﺳﻮراﺧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ 4 ﺗﺎ 8 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪه و آب را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻪ ﺑﺮ روی اراﺑﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوی ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر درون ﺳﻮز ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺮاﻛﺘﻮر ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﭼﺮﺧﺎن ﺑﺎ ﻓﺸﺎری ﻣﻌﺎدل 5 ﺗﺎ 6 اﺗﻤﺴﻔﺮ و ﺑﺎ ﺑﺪه 40 ﺗﺎ 75 ﻣﺘﺮﻣﻜﻌﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺶ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ 1/2 ﻫﻜﺘﺎر آﺑﻴﺎری ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻴﺰان ﭘﺨﺶ آب اﻏﻠﺐ ﻛﻢ و در ﺣﺪود 7 ﺗﺎ 10 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﭘﺨﺶ آب اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی 50 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ آب 5 ﺗﺎ 7 دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ در آﺑﻴﺎری ﺑﺎ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎی ﭼﺮﺧﺎن ﭘﻴﻜﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ :

−    ﻣﻮﻗﻊ اﻧﺘﻘﺎل دﺳﺘﮕﺎه از ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ دﻳﮕﺮ ﻟﺰومی ﻧﺪارد ﻟﻮﻟﻪ‌ﻫﺎ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ.

−    ﻣﻮﻗﻊ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎیی ﻣﺎﺷﻴﻦ روی اراضی ﺷﻴﺒﺪار ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دﺳﺘﮕﺎه در ﺟﻬﺖ ﺷﻴﺐ ﺣﺮﻛﺖ داده ﺷﻮد ﺗﺎ ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺷﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.

ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺛﺎﺑﺖ

در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎل آﺑﻴﺎری و آﺑﭙﺎش ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ وﺟﻮد دارد و ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎیی آﻧﻬﺎ ﺑﺮای آﺑﻴﺎری ﻧﻴﺴﺖ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺪه‌ﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :

ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ

در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ، ﺑﺎﻟﻬﺎ ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ اﺳﺘﻘـﺮار دارﻧـﺪ و ﺗـﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﺑﻴﺎری ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ. در ﺟﺎی ﺧﻮد ﺛﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮای زراﻋﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻮاﻧﻪ زدن آﻧﻬﺎ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﮔﺮدد، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺳﭙﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺟﻤﻊ آوری ﻣﻲﺷﻮد و ﻋﻤﻞ آﺑﻴﺎری ﺑﺎ روش دﻳﮕﺮی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻴﺎری اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد.
در ﺑﻌﻀﻲ زراﻋﺘﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺐزﻣﻴﻨﻲ ﺗﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ، از ﻣﻌﺎﻳﺐ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺎرﮔﺮی زﻳﺎد آن ﺑﺮای ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ، ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﻟﻮﻟﻪ و آﺑﭙﺎش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. از ﻣﺰﻳﺘﻬﺎی ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ روش آﺑﻴﺎری ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ وﺟﻮد دارد.

ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری دایمی زیرزمینی

در روش ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺛﺎﺑﺖ زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ، ﺗﻤﺎم ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در ﻋﻤﻖ 40 ﺗﺎ 70 ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮی زﻳﺮ ﺧﺎک ﻛﺎرﮔﺬاری ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎی آﺑﭙﺎش از ﺳﻄﺢ ﺧﺎک ﺑﻴﺮون اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﻏﺎت ﻣﻴﻮه اﺳﺖ ﻛﻪ درﺧﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل در ﺟﺎی ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﺴﺘﻬﻠﻚ ﻣﻲﮔﺮدد. در ﺑﻌﻀﻲ ﺷﺮاﻳﻂ از آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﺑﺰرگ در ﻓﻮاﺻﻞ 25 ﺗﺎ 50 ﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود و آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ در ﻃﻮل ﺑﺎل آﺑﻴﺎری ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ (ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ آﺑﭙﺎش ﻣﺘﺤﺮک). در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﻌﺎع زﻳﺎد ﭘﺎﺷﺶ آﺑﭙﺎش از ﺗﻌﺪاد ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری و آﺑﭙﺎش ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎی ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدی ﻛﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮای ﮔﻴﺎﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ آﺑﻴﺎری در آﻧﻬﺎ ﻛﻢ اﺳﺖ و ﻳﺎ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ از آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﺮای ﺧﻨﻚ ﻛﺮدن ﮔﻴﺎه و ﻳﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﻳﺦ زدﮔﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﻢ، ﻛﺎرآﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮی دارد وﻟﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺛﺎﺑﺖ آﺑﭙﺎش ﻣﺘﺤﺮک در اﻧﻮاع زراﻋﺘﻬﺎ ﻛﺎرﺑﺮد دارد. ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﻴﻦ 5 ﺗﺎ 10 درﺻﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی دﻳﮕﺮ اﺳﺖ، زﻳﺮا ﺑﺮای ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری زﻣﺎنی ﻻزم ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺳﺎﻛﻦ

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻮﻟﻪ‌ﻫﺎی ﺳﻮراﺧﺪار ، ﺳﻴﺴﺘﻢآﺑﭙﺎش ﺑﺎ ﻟﻮﻟﻪ‌ﻫﺎی ﺷﻴﻠﻨﮕﻲ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻏﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﻛﻤﺘﺮ اﻧﺮژی ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻋﻤﺪه در ﻓﺸﺎرﻫﺎی 3/5 ﺗﺎ 14 ﻣﺘﺮ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮارد ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﻲ از اﺧﺘﻼف ارﺗﻔﺎع ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ اﻳﻦ ﻓﺸﺎر را ﺗﺄﻣﻴﻦ میﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻤﭗ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﻌﺎع ﭘﺎﺷﺶ ﻛﻢ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﻢ اﺳﺘﻘﺮار ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻛﻪ 6 ﺗﺎ 9 ﻣﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ، ﻧﻴﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ زﻳﺎدی ﻧﻴﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻣﺘﺤﺮک ﻣﺪاوم

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﺧﻼف ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺎﺑﺖ در ﺣﻴﻦ آﺑﻴﺎری ﺑﺮ روی زﻣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ و ﻣﻜﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺪارد. ﺳﻪ ﻧﻮع ﻋﻤﺪه آن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻔﺸﺎن ﻗﺮﻗﺮه‌ای

در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﭙﺎش ﺳﻮار ﺑﺮ ﻳﻚ اراﺑﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻴﻠﻨﮕﻲ ﻗﻮی و ﻧﺮم ﺑﻪ ﻗﻄﺮ 50 ﺗﺎ 110 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮد آب را ﺑﻪ آﺑﭙﺎش رﺳﺎﻧﺪه و روی زﻣﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻧﻮع آﺑﭙﺎش اﻏﻠﺐ ﺗﻔﻨﮕﻲ ﺑﺰرگ و ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ زﻳﺎد اﺳﺖ. ﺑﺪه ﺧﺮوﺟﻲ آﺑﭙﺎش ﺑﻴﺶ از 30 ﻟﻴﺘﺮﺑﺮﺛﺎﻧﻴﻪ و ﻓﺸﺎر آب در ﻣﺤﻞ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﻔﻨﮕﻲ ﻓﻮاره ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﻮده و ﺣﺪود 40 ﺗﺎ 70 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ. ﻓﺸﺎر آب در ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻠﻔﺎت اﻧﺮژی ﺑﻪ 150 ﺗﺎ 250 ﻣﺘﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در آﺑﻴﺎرﻳﻬﺎی ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮای آﺑﻴﺎری ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ذرت، ﻧﻴﺸﻜﺮ و ﺣﺘﻲ ﺑﺎﻏﺎت ﻣﻴﻮه ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ﻣﺤﺪوده آﺑﭙﺎﺷﻲ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﻗﻄﺎﻋﻲ از داﻳﺮه ﺑﺎ زاوﻳﻪ 270 درﺟﻪ اﺳﺖ و ﺟﻠﻮ اراﺑﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺸﻚ اﺳﺖ، ﻋﺮض ﻧﻮار آﺑﭙﺎﺷﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻓﺸﺎر آب دارد و ﺗﺎ 120 ﻣﺘﺮ ﻣﻲرﺳﺪ. ﻃﻮل ﺷﻴﻠﻨﮓ ﺗﺎ 200 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ در وﺳﻂ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻄﻌﻪ ای ﺑﻪ ﻃﻮل 400 ﻣﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ آﺑﻴﺎری اﺳﺖ. ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ دﺳﺘﮕﺎه در ﻳﻚ ﻧﻮع آن ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺑﻞ ﻓﻮﻻدی ﻛﻪ ﺗﺎ اﻧﺘﻬﺎی ﻣﺰرﻋﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ودر آنﺟﺎ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﻧﻮع دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺷﻴﻠﻨﮓ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد.
ﻓﺸﺎر آﺑﭙﺎش ﻣﻴﺰان ﭘﺨﺶ آب را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺳﺮﻋﺖ اراﺑﻪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺟﻠﻮ، ارﺗﻔﺎع آب ﭘﺨﺶ ﺷﺪه روی زﻣﻴﻦ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و اﻏﻠﺐ ﻣﻘﺪار آن 10 ﺗﺎ 50 ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ، ارﺗﻔﺎع آب ﭘﺨﺶ ﺷﺪه ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻧﺤﻮه ﻛﺎر ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزی ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺪارد و در ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﻮد.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻔﺸﺎن دوار

اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺎﺷﻴﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﺎل آﺑﻴﺎری از ﺟﻨﺲ آﻫﻦ ﮔﺎﻟﻮاﻧﻴﺰه دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻮل ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﺛﺎﺑﺖ در وﺳﻂ ﻣﺰرﻋﻪ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺪ. اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪ روی ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی ﻓﻠﺰی A ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﺣﺪود 3 ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع از زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺣﺪود 30 ﻣﺘﺮ و ﻫﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﺮخ ﻣﺠﻬﺰ اﺳﺖ. ﻃﻮل ﺑﺎل آﺑﻴﺎری ﺑﻴﻦ 150 ﺗﺎ 600 ﻣﺘﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ.
در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻄﺢ آﺑﭙﺎﺷﻲ داﻳﺮه ای اﺳﺖ ﻛﻪ وﺳﻌﺖ آن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺎ 100 ﻫﻜﺘﺎر ﻣﻲرﺳﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز زﻣﺎن ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺗﺎ 100 ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭼﺮﺧﺶ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺪار ﭘﺨﺶ آب ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮای ﺣﺼﻮل ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ ﺗﻮزﻳﻊ آب ﻣﻴﺰان ﭘﺨﺶ آب ﺑﻪ ﻃﺮف اﻧﺘﻬﺎی ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ. اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ دو ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺠﺎم داد : ﻳﻜﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻧﺪازه آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ و دﻳﮕﺮی ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎ. اﻏﻠﺐ ﻣﻴﺰان ﭘﺨﺶ آب ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺮﻛﺰی 5 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ و در اﻧﺘﻬﺎی ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻴﺶ از 30 ﻣﻴﻠﻲﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ. ﺧﺎﻛﻬﺎی ﺷﻨﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﺎک ﺑﺮای آﺑﻴﺎری ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و در اراﺿﻲ ﻣﺴﻄﺢ و ﻧﺎﻫﻤﻮار ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ.
از ﻣﺰاﻳﺎی ﻋﻤﺪه اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻤﻠﻴﺎت را از راه دور ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد. از ﻋﻤﺪه ﻣﻌﺎﻳﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﻄﺢ آﺑﻴﺎری ﺑﻪ ﺷﻜﻞ داﻳﺮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺎره‌ﻫﺎی زﻣﻴﻦ آﺑﻴﺎری ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آﺑﭙﺎﺷﻬﺎی ﻣﺨﺼﻮص و ﺑﺰرگ در اﻧﺘﻬﺎی ﺑﺎل ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮد.

ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری آﺑﻔﺸﺎن خطی

اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در اراﺿﻲ ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﻣﺮﺑﻊ ﻳﺎ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری ﺑﺎراﻧﻲ آﺑﻔﺸﺎن دوار اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮان آﻧﺮا ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﺑﻴﺎری آﺑﻔﺸﺎن دوار ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﻛﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮد. اﻳﻦ روش در اراﺿﻲ شنی ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ولی در ﺧﺎﻛﻬﺎی رﺳﻲ ﺑﺮﺟﻬﺎی آن در ﮔﻞ ﻓﺮو ﻣﻲرود و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. میﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدن زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﻛﺎرﺑﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻓﻌﺎل ﺗﺮ ﻧﻤﻮد. ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻪ ﻫﺮ ﺑﺎر در ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از زﻣﻴﻦ و در ﻳﻚ راﺳﺘﺎ آﺑﻴﺎری اﻧﺠﺎم ﺷﻮد.

ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻳﻬﺎی آبیاری بارانی

در ﺑﻨﺪﻫﺎی قبلی ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی راﻳﺞ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺪ. در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی دﻳﮕﺮی ﺑﺮاﺳﺎس ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻴﺰیکی اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :

−    ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻳﺎ ﻣﺘﺤﺮک

−    ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺘﺤﺮک

−    ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﻤﻪ ﺛﺎﺑﺖ

−    ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺎﺑﺖ

در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺘﺤﺮک ﻟﻮﻟﻪ اﺻﻠﻲ، ﺑﺎل آﺑﻴﺎری، ﭘﻤﭗ و ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت آن ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﻮده و میﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﺰرﻋﻪای ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪای دﻳﮕﺮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﺪ.در ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎی ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺘﺤﺮک، ﭘﻤﭙﻬﺎ و ﻣﺤﻞ ﺗﺄﻣﻴﻦ آب در آﻧﻬﺎ ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ. در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﻤﻪ ﺛﺎﺑﺖ، ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻟﻬﺎی آﺑﻴﺎری ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ اﺳﺖ. در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺎﺑﺖ آﺑﻴﺎری ﺑﺎرانی، ﺗﻤﺎم اﺟﺰاء ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺎﺑﺖ میﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪدﻟﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ زﻳﺎد ﭼﻨﺪان ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ زارﻋﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ.