نوار آبیاری ؛ لوله نواری دریپر سرخودی است که به سادگی و به سرعت نصب می‌گردد و از کارایی بالایی برخوردار می‌باشد.این لوله به گونه‌ای طراحی شده است که روزنه‌های ورودی آب، لوله زیگزاکی کناری، دریپر، یک واحد منسجم را تشکیل می‌دهند. آب از روزنه‌های ورودی آب به داخل لوله زیگزاکی که برای پایین آوردن فشار خروجی آب پیش بینی شده است هدایت می‌شود. این روزنه‌ها خود به صورت یک صافی عمل کرده و از ورود ذرات معلق احتمالی موجود در آب به مجرای زیگزاک جلوگیری می‌نماید. یعنی در عمل هر قطره چکان بطور جداگانه دارای یک فیلتر و یک مجرای پایین آورنده قشار بوده که به صورت مستقل عمل کرده و در فشار مشخص دبی خروجی آن ثابت می‌باشد. نوارهای آبیاری تیپ یکی از حساسترین و مهمترین بخش‌های آبیاری قطره ای می‌باشند. زیرا عدم کارکرد درست این محصولات باعث وارد آمدن خسارات فراوانی به گیاهان و کشاورزان می‌شود. نگهداری، حمل و نقل، انبارداری و نصب و محافظت از این نوارها بسیار مهم می‌باشد. این نوارها به خاطر ضخامت و قطر کم منافظ خروجی آبشان نسبت به فشارها و تنشهای محیطی همچون کشیدگی در موقع حمل و یا نصب، اشیا برنده و نور آفتاب بسیار حساس می‌باشند. بنابراین رعایت نکات ذیل باعث عملکرد و افزایش طول عمر آنها می‌شود.

۱۰ کاری که در آبیاری قطره ای نوار تیپ نباید انجام دهید

1-از آبهای خیلی سخت و شور استفاده نکنید

اصولا از سیستم آبیاری قطره ای نواری نبایستی در مزارعی که دارای آبهای خیلی سخت و شور هستند، استفاده گردد. در صورت اجبار لازم است قبل از طراحی و نصب نوار، آزمایش کامل آب صورت گرفته تا در طراحی شبکه روش های پیشگیری کننده از انسداد پیش بینی شود.

2-مواظب آلودگی ها و اندازه ذرات معلق آب باشید

در مورد آبهای دارای آلودگی فیزیکی (ذرات معلق) لازم است طراحی و نصب ایستگاه فیلتراسیون آبیاری به گونه ای باشد که ذرات بیشتر از ۱۰۰ میکرون امکان ورود به شبکه را نداشته باشند. در مواردی که منابع آب دارای ذرات معلق کمتراز ۱۰۰ میکرون هستند (که معمولا با فیلترهای متداول توصیه نمی شوند)، احداث استخر ترسیب و یا هر از چندگاهی شستشوی شبکه با آب کاملا تصفیه شده الزامی است.

3-زاویه دار کردن نوار ممنوع

ایجاد شکستگی (زاویه) در سرتاسر طول نوار آبیاری تیپ نصب شده، باعث کاهش جریان آب می شود. این وضعیت بخصوص در ابتدای خطوط و حدفاصل اتصال نوار به لوله های ۱۶ میلیمتری و یا در نقاط پاره شده ای که مجددا ترمیم شده، بیشتر مشاهده می گردد که بایستی کنترل و رفع نقص شوند.

4-نوار تیپ را بر روی شیبهای بالای ۲ درصد نصب نکنید

از نصب نوار آبیاری تیپ بر روی شیبهای زیاد (۲%) خودداری شده و سعی شود در این گونه اراضی نوار در جهت عمود بر شیب نصب شود. عدم رعایت این مسئله اولا سبب  عدم یکنواختی توزیع آب در طول نوار آبیاری می شود و ثانیا در زمان غیر فعال بودن شبکه ممکن است مکش معکوس ایجاد شده و ذرات رس به درون روزنه ها مکیده شود. بنابراین چنانچه مجبور به نصب نوار در روی اراضی با شیب بیش از ۲% باشد، ترجیحا بایستی نوار بر روی خاک نصب گردد و در صورت الزام به نصب نوار در زیر خاک، حتما بایستی تجهیزات مکش هوا در شبکه پیش بینی و نصب گردد.

۵- نیاز آبی گیاه را کم برآورد نکنید

در محاسبات نیاز آبی برای آبیاری چنانچه نیاز آبی گیاه زراعی را کم برآورد گردد، ریشه گیاه جهت دسترسی به آب به مجرای خروجی نوار نفوذ کرده و موجب انسداد خواهد شد. بنابراین همواره بایستی محیط اطراف ریشه رطوبت کافی داشه باشد و نیاز آبی گیاه تامین شود.

۶- در پایان عملیات تزریق کود و سم، آب را سریع قطع نکنید

پس از خاتمه عملیات تزریق کود و سموم در شبکه آبیاری ، سیستم مدت مناسبی فعال باشد تا باقیمانده مواد تزریق شده بوسیله آب خالص کاملاحل و دفع گردد.

۷- مواظب فشار آب باشید

فشار کاری ایده‌آل جهت بهره برداری از نوارهای آبیاری تیپ ۰.۶ اتمسفر می باشد که در صورت عدم رعایت فشار ایده آل، آبدهی روزنه ها از مقدار اسمی تغییر می نماید. حداقل فشار کاری ۰.۴ اتمسفر و حداکثر فشار کاری ۱ اتمسفر برای نوار آبیاری تیپ می باشد. بنابراین فشار سیستم در طول فصل بهره برداری بیستی در محدوده تعریف شده باشد.

۸- اشیا نوک تیز دشمن خطرناک نوار تیپ

برای کنترل علف های هرز توصیه می شود که از سموم علف کش استفاده شده و کارگران وجین کار از کاربرد اشیا نوک تیز برای وجین استفاده ننمایند.

۹- نوار تیپ را در پایان فصل کشت به حال خود رها نکنید

پس از پایان دوره بهره برداری، بایستی نوارهای تیپ از سطح مزرعه جمع آوری گردیده تا باعث آلودگی مزرعه نگردد.

۱۰- در پایان کار نوار را از زیر خاک خشک جمع نکنید

چنانچه نوارآبیاری تیپ در زیر خاک نصب شده، بهتر است برای سهولت در جمع آوری نوار، مزرعه یک نوبت آبیاری محدود شده تا خاک روی نوار نیمه مرطوب و نرم شود.

یک نکته اضافه تر:

پهن کردن نوارهای آبیاری در طول کوتاه سبب افزایش هزینه طرح بواسطه افزایش تعداد اتصالات و افزایش متراژ لوله‌های آبده می‌گردد. پهن کردن نوارهای آبیاری در طول‌های زیاد نیز سبب کاهش یکنواختی آبیاری و در نهایت کاهش عملکرد محصول می‌شود. در ادامه جدولی برای دانلود در اختیار شما قرار داده شده است که راهنمایی برای طول مناسب پهن کردن نوار تیپ است

۱۰ نکته در استفاده صحیح از نوار تیپ

۱- نوارهای آبیاری قطره ای تیپ به صورت قرقره، کلاف شده‌اند. باید دقت شود که در موقع حمل و نقل، برخورد با اشیا تیز و برنده موجب پارگی نوار می‌گردد.

2- از نگهداری نوارهای آبیاری در فضای غیر مسقف و بخصوص در معرض تابش آفتاب و بارندگی خودداری شود. در طول مدت نگهداری در انبار، نوارها باید از گزند جوندگان و حشرات در امان باشند و همچنین از جابجایی غیر ضروری اجتناب گردد.

۳- نوارهای آبیاری قابلیت نصب در سطح و در زیر خاک (عمق ۵ الی ۱۵ سانتیمتر) را دارند. ولی به جهت حفاظت بهتر، توصیه می شود که نوارهای آبیاری زیر خاک نصب گردد.

۴- برای جلوگیری از آسیب نوارها بهتر است بستر کشت عاری از هر گونه شی برنده و نوک تیز باشد و قبل از نصب نوار، خاک مزرعه بایستی کاملا شخم خورده و فاقد کلوخ و قطعات درشت باشد.

۵- نصب نوارهای آبیاری به دو روش دستی و مکانیزه امکان پذیر می باشد. در هر حال نباید تحت هیچ شرایطی نوار بر روی زمین کشیده شده و یا تحت نیروی کشش پهن شود. به همین خاطر کلاف نوار باید روی دستگاه ساده ای که محور آن از دو طرف در دو بلبرینگ قرار گرفته و به راحتی می چرخد، قرار گیرد و توسط دست یا بصورت مکانیزه نصب گردد. از نصب قرقره در کنار مزرعه و کشیدن نوار توسط کارگر در طول مزرعه جدا خودداری شود. زیرا این کار باعث خراشیدگی و کاهش عمر نوار می‌گردد.

۶- در صورت نصب نوار به روش مکانیزه الزاما باید از سیستم های استاندارد پهن کردن نوار استفاده شود. بطوری که در تمام مسیر لوله هدایت نوار از کلاف تا روی زمین (شامل محل ورود و خروج نوار از لوله و سطح داخلی لوله) هیچگونه تماس با سطوح تیز، برنده و ساینده که موجب پارگی و آسیب نوار می‌شود، وجود نداشته باشد.

۷- قبل از نصب نوار به لوله، خطوط اصلی و نیمه اصلی و مانیفولدها شستشو داده شود.

۸- در مناطقی که سرعت باد موجب جابجایی نوار می‌گردد، باید نوارهای آبیاری با استفاده از میخ پلاستیکی در فاصله‌های مناسب تثبیت گردند و در جایی که سرعت باد طوری است که امکان تثبیت با میخ پلاستیکی وجود ندارد، باید نوار را در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متری زیر خاک نصب کرد.

۹- در صورتی که دمای محیط در شبانه روز تغییرات فاحش داشته و خطر یخبندان وجود داشته باشد، نوار باید در زیر خاک نصب گردد.

۱۰- در صورتی که امکان بارش برف و تگرگ در فصل کشت وجود داشته باشد، از پهن کردن نوار بر روی خاک اجتناب شود.

منبع : padiab.com